راهکارهای درمان فوری سرفه شبانه
سرفه شبانه، به ویژه زمانی که درست پیش از خواب یا نیمه شب شروع می شود، می تواند یکی از آزاردهنده ترین اختلالات خواب باشد. در صورتیکه این معضل درمان نشود در درازمدت می تواند منجر به ضعف سیستم ایمنی، خستگی مزمن و حتی تشدید بیماری های تنفسی شود.
این نوع سرفه که معمولاً ناشی از خشکی گلو، حساسیت، ترشحات پشت حلق، رفلاکس معده یا عفونت های خفیف تنفسی ناشی از سرماخوردگی است، می تواند خواب شبانه را مختل کرده و باعث بروز خستگی، اضطراب و کاهش تمرکز در روز بعد شود. خوشبختانه، برای درمان فوری سرفه شبانه راهکارهای علمی و خانگی مؤثری وجود دارد که بدون نیاز به مراجعه فوری به پزشک، در خانه قابل اجرا هستند و در همان شب می توانند اثرگذاری قابل توجهی داشته باشند.
در این مقاله، با تکیه بر منابع علمی به‌روز و توصیه‌های متخصصان، شما را با ۷ روش مؤثر و فوری برای درمان سرفه شبانه آشنا می‌کنیم، پیشنهاد می‌کنیم همین امشب یکی از این روش‌ها را امتحان کنید:
- بخور گرم
- دمنوش آویشن و عسل
- بالا بردن زاویه خواب
- استفاده از رطوبت ساز (Humidifier)
- شست و شوی بینی با سرم فیزیولوژیک
- دکسترومتورفان (شربت ضدسرفه بدون نسخه)
- مصرف آنتی هیستامین نسل اول (مثل دیفن هیدرامین یا کلر فنیر آمین)
1- درمان فوری سرفه شبانه با بخور گرم
یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش ها برای درمان فوری سرفه شبانه، استفاده از بخور گرم است. بخار آب گرم به طور مستقیم با مرطوب کردن مجاری تنفسی فوقانی، مانع از خشکی گلو و تحریک گیرنده های سرفه می شود. بر اساس مطالعات منتشر شده در مجله های تخصصی مانند Chest و American Journal of Rhinology & Allergy، بخور گرم می تواند با کاهش التهاب و بهبود جریان خون در مخاط دستگاه تنفسی، سرعت بهبودی علائم را افزایش دهد.
برای دریافت نتیجه بهتر، توصیه می شود حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پیش از خواب از دستگاه بخور گرم استفاده شود و چند دقیقه در آن فضا تنفس کنید. افزودن عصاره هایی مانند اکالیپتوس یا آویشن به آب بخور نیز می تواند اثربخشی این روش را افزایش دهد. اگر در محیطی زندگی می کنید که هوای آن خشک است، بخور گرم را می توان به عنوان یکی از اصلی ترین راه های کنترل سرفه شبانه در نظر گرفت.
2- درمان فوری سرفه شبانه کودک با دمنوش آویشن و عسل
یکی از مؤثرترین راه های درمان فوری سرفه شبانه استفاده از دمنوش آویشن همراه با عسل طبیعی است. آویشن حاوی ترکیبات فعال مانند تیمول و کارواکرول است که خاصیت ضدباکتری، ضدالتهاب و خلط آور دارند. عسل نیز به عنوان یک ماده طبیعی ضد سرفه شناخته شده با پوشش دهی مخاط گلو، از تحریک بیشتر آن جلوگیری می‌کند. مطالعه ای در Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine نشان داده است که مصرف عسل قبل از خواب در کاهش دفعات و شدت سرفه کودکان مؤثرتر از داروهای معمول ضدسرفه بوده است.
برای تهیه این دمنوش، یک قاشق چای خوری آویشن خشک را با یک لیوان آب جوش دم کرده و پس از ۱۰ دقیقه، با یک قاشق عسل ترکیب کنید. نوشیدن این ترکیب ۳۰ دقیقه قبل از خواب می‌تواند آرامش بخش بوده و سرفه شبانه را به طور محسوسی کاهش دهد.
3- بالا بردن زاویه خواب؛ راهکار ساده برای درمان فوری سرفه
اگر سرفه شبانه تان با خوابیدن بدتر می شود، احتمال زیادی وجود دارد که علت آن ترشحات پشت حلق یا رفلاکس معده باشد. در این حالت، خوابیدن به صورت کاملاً افقی باعث برگشت ترشحات به گلو و تحریک گیرنده های سرفه می شود.
بالا بردن زاویه خواب بین ۱۵ تا ۳۰ درجه با قرار دادن بالش اضافی زیر سر و شانه ها، می تواند از این مشکل جلوگیری کند. تحقیقات در حوزه اختلالات خواب و گوارش نشان داده اند که این کار به کاهش رفلاکس اسیدی و در نتیجه کاهش سرفه کمک می کند.
4- درمان سرفه خشک با رطوبت ساز
هوای خشک یکی از عوامل مهم تحریک گلو و بروز سرفه خشک در شب است. استفاده از دستگاه رطوبت ساز یا بخور سرد در اتاق خواب، به حفظ رطوبت مناسب هوا کمک کرده و با مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی، احتمال تحریک سرفه را کاهش می دهد.
بر اساس پژوهش های منتشرشده در Journal of Asthma and Allergy، افزایش رطوبت نسبی هوا تا حدود ۴۰–۵۰ درصد می تواند علائم شبانه ناشی از آسم و آلرژی را کاهش دهد. به ویژه در فصل های سرد سال که وسایل گرمایشی، هوا را بیش از حد خشک می کنند، استفاده از بخور سرد در طول شب توصیه می شود.
پیشنهاد مطالعه:
5- درمان فوری سرفه شبانه سرماخوردگی با شستشوی بینی
یکی از دلایل پنهان سرفه شبانه، ترشحات پشت حلق ناشی از آلرژی، سینوزیت یا سرماخوردگی است. این ترشحات در حالت خواب به سمت گلو جریان پیدا کرده و باعث تحریک مکرر سرفه می شوند. شست‌وشوی بینی با سرم فیزیولوژیک (سالین) روشی مؤثر برای پاکسازی مجاری بینی و کاهش این مشکل است.
مطالعات منتشر شده در International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology نشان داده اند که استفاده روزانه از سرم شست شو در کودکان مبتلا به سرفه مزمن، به طور قابل توجهی دفعات و شدت سرفه را کاهش داده است. این روش با مرطوب کردن مخاط بینی، کاهش التهاب و پاک سازی ذرات آلرژن نیز همراه است. برای این کار می توانید از سرنگ یا دستگاه مخصوص شستشوی بینی استفاده کرده و آن را قبل از خواب انجام دهید.
6- درمان فوری سرفه شبانه الرژی با آنتی هیستامین ها
اگر سرفه شبانه شما به دلیل حساسیت فصلی یا آلرژی تنفسی ایجاد می شود، مصرف آنتی هیستامین های نسل اول مانند دیفن هیدرامین یا کلر فنیر امین می تواند مؤثر باشد. این داروها با مهار آزاد سازی هیستامین، جلوی ترشحات پشت حلق و تحریک گلو را می گیرند.
برخلاف نسل های جدیدتر، آنتی هیستامین های نسل اول خاصیت خواب آور نیز دارند. این ویژگی ممکن است به افرادی که از سرفه های مزاحم در طول شب رنج می برند، کمک کند خواب راحت تری داشته باشند. تحقیقات منتشرشده در Journal of Allergy and Clinical Immunology نشان داده‌اند که مصرف شبانه این داروها در کاهش علائم آلرژی و بهبود کیفیت خواب مؤثر است.
7- درمان فوری سرفه شبانه بزرگسالان با دکسترومتورفان
اگر هیچ کدام از روش های خانگی برای کنترل سرفه خشک شبانه کافی نباشد، یکی از گزینه های مؤثر دارویی، استفاده از دکسترومتورفان است. این ماده، ترکیبی ضدسرفه است که به طور مستقیم مرکز سرفه در مغز را مهار می کند و در اغلب شربت های بدون نسخه یافت می شود.
مطالعات متعددی از جمله مقاله ای در Cochrane Database of Systematic Reviews نشان داده اند که دکسترومتورفان می‌تواند دفعات و شدت سرفه خشک شبانه را به طور چشمگیری کاهش دهد، به ویژه در بزرگسالان. این دارو با ایجاد وقفه در رفلکس عصبی سرفه، اجازه می دهد بدن استراحت کرده و خواب بهتری حاصل شود.
درمان فوری سرفه شبانه خلط دار
سرفه شبانه خلط دار معمولاً در اثر تجمع ترشحات در مجاری تنفسی و ناتوانی بدن در دفع مؤثر آن هنگام خواب ایجاد می شود. این نوع سرفه برخلاف سرفه خشک، عملکردی دارد و هدف آن بیرون راندن مخاط و عوامل بیماری زا از ریه هاست. اما اگر شب هنگام شدت یابد، می تواند خواب را مختل کرده و خستگی مزمن به دنبال داشته باشد. برای درمان فوری سرفه شبانه خلط دار، لازم است هم به رقیق سازی مخاط و هم به بهبود تخلیه آن توجه شود.
نخستین و مهم ترین اقدام در درمان سرفه های خلط دار، مرطوب نگه‌داشتن مجاری تنفسی است. استفاده از بخور گرم یا بخور سرد بسته به شرایط محیطی، به رقیق شدن ترشحات کمک خواهد کرد. نوشیدن دمنوش هایی مانند آویشن، زنجبیل یا گل گاوزبان همراه با عسل نیز می تواند خاصیت خلط آور داشته باشد. این گیاهان با اثر ضدالتهابی خود، هم مخاط را کاهش داده و هم گلو را آرام می کنند.
در مواردی که سرفه همراه با خس خس یا گرفتگی شدید باشد، مصرف داروهای خلط آور مانند گایافنزین (Guaifenesin) با تجویز پزشک توصیه می شود. همچنین بالا نگه داشتن سر در هنگام خواب به تخلیه بهتر ترشحات کمک می کند و از برگشت آن به گلو جلوگیری می کند.
مطالعات متعددی از جمله مقاله ای در Cochrane Database of Systematic Reviews نشان داده اند که شربت دکسترومتورفان می تواند دفعات و شدت سرفه خشک شبانه را به طور چشمگیری کاهش دهد، به ویژه در بزرگسالان. این دارو با ایجاد وقفه در رفلکس عصبی سرفه، اجازه می دهد بدن استراحت کرده و خواب بهتری حاصل شود.
درمان فوری سرفه شبانه کودکان
سرفه شبانه کودکان معمولاً خشک و پیوسته بوده و اغلب با عللی مانند ویروس های تنفسی، آلرژی، رفلاکس معده یا ترشحات پشت حلق مرتبط است. در بسیاری از موارد، والدین به دنبال درمان فوری سرفه شبانه کودکان خود هستند تا خواب کودک و آرامش خانواده مختل نشود.
نخستین و مهم ترین اقدام درمان فوری سرفه شبانه نوزاد، مرطوب نگه داشتن محیط خواب کودک با استفاده از بخور سرد است. این کار، خشکی هوا و تحریک گلو را کاهش می دهد. دومین راهکار مؤثر درمان فوری سرفه شبانه کودک، استفاده از سرم فیزیولوژیک سالین برای شستشوی بینی است که به پاک سازی ترشحات پشت حلق کمک کرده و از تحریک گیرنده های سرفه جلوگیری می کند.
در کودکان بالای یک سال، عسل طبیعی می تواند به‌عنوان یک ضدسرفه طبیعی عمل کند. یک قاشق چای خوری عسل قبل از خواب باعث آرامش گلو و کاهش سرفه شد. با این حال، مصرف عسل برای کودکان زیر یک سال به دلیل خطر بوتولیسم توصیه نمی شود.
در پایان سرفه شبانه می تواند خواب و کیفیت زندگی را مختل کند، اما خوشبختانه راه حل های مؤثر و در دسترسی برای درمان فوری سرفه شبانه وجود دارد. در این مقاله، هفت روش علمی و خانگی را مرور کردیم که می توانند در کنار هم، بیشترین تأثیر را در کاهش یا توقف سرفه در شب داشته باشند.
اگر با وجود این روش ها سرفه شما بیش از یک هفته ادامه داشت یا با علائمی مانند تب، خس خس سینه یا درد قفسه سینه همراه بود، حتماً باید با پزشک مشورت کنید. سرفه مزمن گاهی نشانه ای از یک بیماری زمینه ای جدی تر است.
اگر به مطالب علمی و کاربردی در حوزه سلامت و پزشکی علاقه مند هستید، پیشنهاد می کنم سایر مقالات تخصصی ما را در مجله علمی فروردین مطالعه کنید. برای مشاهده مقالات بیشتر کلیک کنید.
سوالات متداول "درمان فوری سرفه شبانه | 7 روش خانگی مؤثر"
علت اصلی سرفه شبانه چیست؟
سرفه شبانه می تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند رفلاکس معده، آلرژی، آسم، خشکی هوا یا ترشحات پشت حلق باشد. در برخی موارد، مصرف غذاهای تحریک کننده یا قرار گرفتن در معرض آلرژن ها نیز می تواند این نوع سرفه را تشدید کند.
چگونه می توان سرفه شبانه را به سرعت متوقف کرد؟
برای تسکین و درمان فوری سرفه شبانه، می توانید از روش هایی مانند نوشیدن دمنوش های گرم (مانند آویشن با عسل)، استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب نگه‌داشتن هوا، بالا بردن سر هنگام خواب و پرهیز از مصرف غذاهای تحریک کننده پیش از خواب استفاده کنید.
آیا سرفه شبانه در کودکان خطرناک است؟
سرفه شبانه در کودکان معمولاً ناشی از عفونت های ویروسی، آلرژی یا رفلاکس است. اگر سرفه با تب بالا، خس خس سینه یا مشکلات تنفسی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا داروهای بدون نسخه برای سرفه شبانه مؤثر هستند؟
برخی داروهای بدون نسخه مانند دکسترومتورفان می توانند به کاهش و درمان سرفه خشک کمک کنند. با این حال، مصرف آن ها باید با احتیاط و طبق دستورالعمل باشد، به ویژه در کودکان و افراد مسن.
چه زمانی باید برای سرفه شبانه به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سرفه بیش از یک هفته ادامه یابد یا با علائمی مانند تب، درد قفسه سینه یا تنگی نفس همراه باشد و یا در خواب اختلال ایجاد کند، مراجعه به پزشک ضروری است.
یک پاسخ
فقط شربت دکسترومتورفان تولید دارو سرفه ام رو قطع کرد