سادیسم چیست | علائم، علت و درمان آن
معنی سادیسم چیست؟ در واقع سادیسم (sadism) به نوعی اختلال روانی اشاره دارد که در آن فرد از آسیب زدن فیزیکی یا روانی به دیگران احساس لذت یا رضایت می‌کند. این آسیب میتواند به شکل‌های مختلفی بروز پیدا کند؛ از تحقیر و کنترل گرفته تا خشونت فیزیکی یا آزار کلامی. سادیسم همیشه با خشونت آشکار همراه نیست؛ گاهی ممکن است به‌صورت رفتارهای ظاهراً عادی ولی آسیب‌زا در روابط روزمره دیده شود.
علت این اختلال هم میتواند ترکیبی از عوامل ژنتیکی، آسیب‌های دوران کودکی، یا اختلالات شخصیت باشد. ویژگی‌های رفتاری افراد سادیست معمولاً شامل بیتفاوتی نسبت به احساسات دیگران، تمایل به تسلط و قدرت‌نمایی، خشونت‌ورزی، و لذت بردن از رنج دیگران است. آنها ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی با ظاهری کاریزماتیک یا کنترل‌شده ظاهر شوند، اما در پشت این نقاب، تمایلات کنترل‌گرایانه و تحقیرکننده را پنهان می‌کنند.
برای تشخیص یک فرد سادیست باید به الگوهای رفتاری پایدار و تکرارشونده توجه کرد؛ رفتارهایی مثل ایجاد ترس، تحقیر مداوم، لذت از آسیب زدن یا استفاده از قدرت برای کنترل دیگران. این نشانه‌ها با خشونت لحظه‌ای یا واکنش‌های هیجانی معمول فرق دارند.
در واقع، سادیسم با خشونت معمولی فرق دارد. خشونت میتواند ناشی از خشم لحظه‌ای، عصبانیت یا شرایط محیطی باشد، اما در سادیسم، آزار دیگران هدف اصلی و منبع لذت فرد است. سادیسم اختلال انواعی دارد: از سادیسم خفیف در روابط عادی گرفته تا سادیسم جنسی یا سازمان‌یافته که تشخیص آن از طریق مصاحبه‌های بالینی و تست‌های روانشناختی انجام میشود.
از نظر علم روانشناسی تفاوت اصلی سادیسم و مازوخیسم در این است که فرد سادیست از آزار دادن لذت میبرد، در حالی که فرد مازوخیست از آزار دیدن یا تحقیر شدن احساس رضایت پیدا می‌کند. این دو رفتار ممکن است در یک رابطه سمی به شکل مکمل همدیگر ظاهر شوند، اما از نظر روانشناختی دو مسیر کاملاً متفاوت دارند. اگر علاقه‌مند هستید تا به‌صورت کامل‌تر و جامع‌تر با این مفاهیم آشنا شوید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
ریشه‌های روانی و دلایل سادیسم چیست؟
1- تجارب آسیب‌زای دوران کودکی: کودکانی که در معرض خشونت، تحقیر یا بی‌توجهی قرار می‌گیرند، ممکن است برای جبران احساس بی‌قدرتی، در بزرگسالی به رفتارهای سلطه‌گرانه یا آزارگرانه گرایش پیدا کنند.
2- الگوگیری از رفتار والدین یا مراقبان خشن: دیدن خشونت یا تحقیر در خانواده میتواند این رفتار را برای کودک عادی یا حتی راهی برای کسب قدرت جلوه دهد.
3- احساس مزمن ضعف، ناتوانی یا بی‌ارزشی: برخی افراد با احساس پایدار بی‌ارزشی، سعی می‌کنند از طریق آزار دیگران، حس برتری یا کنترل را تجربه کنند.
4- اختلال در عملکرد بخش‌هایی از مغز: پژوهش‌ها نشان داده‌اند که عملکرد غیرعادی در آمیگدالا و قشر پیش‌پیشانی مغز میتواند باعث کاهش همدلی، تکانش‌گری و کنترل ضعیف هیجانات شود.
5- ژنتیک و زمینه‌های زیستی: برخی مطالعات نشان می‌دهند که تمایلات سادیستی ممکن است زمینه ژنتیکی داشته باشند، بهویژه در ترکیب با محیط نامطلوب.
6- تکرار مواجهه با خشونت در محیط رشد: دیدن خشونت در مدرسه، اجتماع یا رسانه‌ها میتواند آستانه تحریک‌پذیری فرد را کاهش دهد و خشونت را به‌عنوان پاسخ طبیعی به تعارض جا بیندازد.
7- کمبود آموزش مهارت‌های هیجانی و همدلی: ناتوانی در درک احساسات دیگران یا مدیریت هیجانات، ممکن است منجر به بیتفاوتی و رفتارهای آزارگرانه شود.
8- اختلالات شخصیت هم‌پوشان: اختلالاتی مثل شخصیت ضد اجتماعی یا مرزی، معمولاً با نقص در همدلی، تکانش‌گری و نیاز به کنترل همراه هستند که زمینه‌ساز رفتارهای سادیستی‌اند.
9- لذت‌جویی غیرمعمول از سلطه یا رنج دیگران: برخی افراد به‌طور خاص از ایجاد رنج در دیگران احساس رضایت روانی یا جنسی می‌کنند، که در برخی موارد به عنوان یک اختلال مشخص ارزیابی میشود.
پیشنهاد مطالعه:
انواع سادیسم چیست | وقتی آزارگری شکل‌های گوناگون می‌گیرد
1- سادیسم عاطفی: این نوع، شاید خاموش‌ترین اما زهرآلودترین شکل سادیسم باشد. در آن، فرد با تحقیر، بی‌اعتنایی، بازی با احساسات و استفاده از نقاط ضعف عاطفی دیگران، لذت روانی میبرد. این رفتارها معمولاً تکرارشونده‌اند و از روی عمد طراحی می‌شوند تا دیگری را وابسته، سردرگم یا شکسته نگاه دارند.
مثال: فردی که دائماً شریک عاطفی‌اش را با سکوت‌های آزاردهنده یا پیام‌های متناقض در حالت بلاتکلیفی نگه می‌دارد.
2- سادیسم اجتماعی: برخی افراد در جایگاه‌های اجتماعی خاص (مانند گروه‌های قدرت یا حتی در شبکه‌های اجتماعی) از اعمال ظلم یا محروم‌سازی دیگران لذت می‌برند. این نوع ممکن است در قالب تحقیر گروه‌های اقلیت، تحریک خشونت‌گرایی یا ایجاد جو طرد و نفرت ظاهر شود.
مثال: فردی که در فضای مجازی عمداً دیگران را ترول می‌کند و از تحقیر عمومی‌شان احساس رضایت دارد.
3- سادیسم جنسی: در این نوع، فرد تنها زمانی به تحریک جنسی می‌رسد که بتواند نوعی سلطه یا آزار بر شریک جنسی خود اعمال کند. این رفتار ممکن است در قالب فانتزی‌های BDSM دیده شود، اما اگر بدون رضایت طرف مقابل باشد یا با آسیب همراه شود، جنبه‌ی اختلالی پیدا می‌کند.
مثال: فردی که تنها از طریق بستن و توهین به شریک خود تحریک میشود، حتی اگر طرف مقابل ناراضی باشد.
4- سادیسم روانی و ذهنی: در این نوع، فرد با تحقیر، کنترل روانی، بازی با احساسات یا ایجاد بلاتکلیفی در دیگران، نوعی رضایت درونی تجربه می‌کند. این رفتارها اغلب تکرارشونده و هدفمند هستند و در روابط نزدیک بیشتر دیده می‌شوند.
مثال: فردی که دائماً شریک عاطفی خود را با سکوت، نوسانات عاطفی یا پیام‌های متناقض در حالت سردرگمی نگه می‌دارد.
5- سادیسم شغلی: افراد سادیست در محیط کار یا اجتماع ممکن است از تحقیر دیگران، سوءاستفاده از قدرت، یا ایجاد حس بی‌ارزشی در اطرافیان لذت ببرند. این رفتارها معمولاً در قالب ریاست‌طلبی یا سوءاستفاده از موقعیت اجتماعی بروز می‌کند.
مثال: مدیری که در جلسات گروهی مدام کارمندان را تحقیر می‌کند و از ترس و اضطراب آنها احساس قدرت می‌گیرد.
6- سادیسم پنهان: در این حالت، فرد رفتارهای آزارگرانه‌اش را در قالب‌هایی به‌ظاهر بی‌خطر مانند شوخی، کنایه یا خیرخواهی پنهان می‌کند. قربانی اغلب متوجه آزار نمی‌شود یا احساس گناه می‌کند.
مثال: کسی که دائماً با جملاتی مثل «برای خودت می‌گم» یا «شوخی بود» نقص‌ها و ضعف‌های دیگران را زیر سوال میبرد.
نشانههای و علائم سادیسم | سادیسم در رفتارهای روزمره
لذت از آزار دیگران: فرد سادیست وقتی می‌بیند کسی ناراحت شده، تحقیر شده یا در موقعیت ضعف قرار گرفته، احساس خوبی پیدا می‌کند. این احساس ممکن است در ظاهر پنهان باشد، اما در درون او جریان دارد.
تحقیر کردن و پایین آوردن ارزش دیگران: گاهی این افراد با طعنه زدن، نادیده گرفتن، یا کوچک شمردن دیگران، تلاش می‌کنند اعتمادبه‌نفس طرف مقابل را کم کنند. این کار را نه از روی شوخی، بلکه از روی میل به تسلط انجام می‌دهند.
نداشتن احساس همدلی: در مواجهه با درد یا ناراحتی دیگران، معمولاً واکنشی از آنها نمی‌بینید. نه ناراحت می‌شوند، نه دلداری می‌دهند. حتی ممکن است لبخند بزنند یا بی‌تفاوت بمانند.
علاقه به کنترل کامل دیگران: افراد سادیست معمولاً می‌خواهند همه چیز و همه کس را کنترل کنند. اگر کسی از فرمانشان سرپیچی کند، سعی می‌کنند او را با رفتارهای خشونت‌آمیز یا بازی‌های روانی تنبیه کنند.
خشونت پنهان یا آشکار: گاهی خشونت‌شان واضح است: مثل فریاد، تهدید یا زورگویی. اما خیلی وقت‌ها خشونت آنها آرام و تدریجی است: مثل نادیده گرفتن احساسات طرف مقابل یا گرفتن تصمیمات یک‌جانبه.
رفتار دوگانه: در جمع رفتار خوبی دارند، اما در خلوت می‌توانند بسیار بی‌رحم یا سرد باشند. این تناقض، باعث میشود شناخت‌شان سخت‌تر شود.
آزار حیوانات یا افراد ضعیف‌تر در کودکی: بعضی از این افراد در کودکی، حیوانات یا کودکان کوچک‌تر را آزار می‌دادند. این موضوع میتواند یکی از نشانههای اولیه شکل‌گیری سادیسم باشد.
نداشتن عذاب وجدان: وقتی به دیگران آسیب می‌زنند، اغلب احساس پشیمانی یا ناراحتی ندارند. حتی ممکن است توجیه کنند که طرف مقابل “لیاقتش را داشته”.
سادیسم پنهان اغلب در قالب تحقیر روانی و بازی‌های ذهنی بروز می‌کند، در حالی که سادیسم آشکار معمولاً با خشونت بدنی یا رفتارهای قابل مشاهده همراه است.
تفاوت سادیسم و مازوخیسم چیست | دو روی یک سکه
در دنیای پیچیده روانشناسی، برخی اختلالات رفتاری شباهت‌هایی سطحی با یکدیگر دارند، اما در عمق، تفاوت‌هایی بنیادین میان آنها نهفته است. سادیسم، مازوخیسم از جمله این اختلالات‌اند که گاه به اشتباه به‌جای یکدیگر به‌کار می‌روند. در این بخش این موضوع که تفاوت‌های مازوخیسم و سادیسم چیست خواهیم پرداخت تا مرز میان آنها را روشن‌تر ببینیم.
سادیسم یعنی لذت بردن از رنج دیگران؛ مازوخیسم یعنی لذت بردن از رنج خود. در حالی‌که فرد سادیست از آزار دادن دیگران انرژی روانی می‌گیرد، فرد مازوخیست از آزار دیدن و تحقیر شدن احساس رضایت پیدا می‌کند. این دو گرچه در برخی روابط (مثلاً روابط جنسی مبتنی بر بازی قدرت) ممکن است همزمان ظاهر شوند، اما از نظر روانی دو قطب متفاوت‌اند: یکی آزارگر است، دیگری آزارطلب.
این دو گرچه از نظر رفتاری نقطه‌ی مقابل هم‌اند، اما از نظر روانشناسی، ریشه‌های مشترکی دارند؛ بسیاری از روان‌کاوان، از جمله فروید، باور دارند که این دو، بازتاب‌های متفاوتی از تعارضات درونی حل‌نشده، آسیب‌های کودکی، یا شکل‌گیری ناصحیح مفهوم «خود» در سال‌های اولیه‌ی زندگی‌اند.
در برخی موارد، این دو میل ممکن است در یک فرد نیز همزمان وجود داشته باشند. پدیده‌ای که در روانشناسی به آن «سادومازوخیسم» گفته میشود، یعنی چرخه‌ای از آزار دادن و آزار دیدن که به‌صورت روانی یا جنسی، رابطه‌ای پیچیده و گاه بیمارگونه را شکل میدهد.
| ویژگی | سادیسم | مازوخیسم |
|---|---|---|
| تعریف ساده | لذت بردن از آزار رساندن به دیگران | لذت بردن از آزار دیدن یا تحقیر شدن |
| حس غالب | احساس قدرت و کنترل | احساس آرامش یا رهایی از درد درونی |
| نقش در رابطه | کنترل‌گر و آزاردهنده | تسلیم‌شونده و آسیب‌پذیر |
| مثال | شخصی که با تحقیر یا آزار دیگران احساس برتری می‌کند | فردی که از شنیدن توهین یا درد فیزیکی لذت میبرد |
| علت روانی رایج | تجربه تحقیر، نیاز به کنترل، آسیب کودکی | احساس گناه، نیاز به جلب توجه یا طردشدگی قبلی |
| آیا ممکن است هر دو در یک نفر باشند؟ | بله، در برخی افراد هر دو گرایش دیده میشود که به آن «سادومازوخیسم» گفته میشود. | |
پیشنهاد مطالعه:
راهکارهای مقابله با افراد سادیست
1- افزایش آگاهی و تشخیص زودهنگام
شناسایی الگوهای سادیستی: رفتارهایی مثل تحقیر مکرر، کنترل‌گری افراطی، بی‌احساسی نسبت به رنج دیگران و لذت بردن از ناکامی یا رنج دیگران، می‌توانند نشانه‌هایی از گرایش سادیستی باشند.
تفکیک رفتار ناسالم از رفتار عادی: درک تفاوت میان واکنش طبیعی انسانی (مثل عصبانیت گاه‌به‌گاه) و الگوهای مزمن آزارگرانه، مانع برچسب‌زنی نادرست یا بی‌توجهی به علائم خطر میشود.
2- مرزبندی روانشناختی و رفتاری
تعیین خطوط قرمز رفتاری: صراحت در بیان حدود شخصی—مانند نحوه برخورد، شوخی یا تعامل کلامی—به دیگران نشان میدهد که عبور از این خطوط، پیامد دارد.
ابراز احساسات به‌صورت مستقیم و متعادل: بیان ناراحتی یا اعتراض با استفاده از جملات «من» محور (مثل: «من احساس بی‌احترامی می‌کنم وقتی…»)، احتمال سوءاستفاده را کاهش میدهد.
خودداری از ورود به چرخه‌ی آزار-واکنش: افراد سادیست تمایل دارند با تحریک هیجانی دیگران، نوعی بازی روانی آغاز کنند. واکنش‌های شدید، آنها را تغذیه می‌کند؛ پس حفظ خونسردی بسیار مهم است.
3- بهره‌گیری از تکنیک‌های رفتاردرمانی
خاموش‌سازی (Extinction): با بیتفاوتی هدفمند نسبت به رفتارهای تحریک‌آمیز و بدون پاداش گذاشتن آنها، می‌توان به‌تدریج از تکرارشان جلوگیری کرد.
تقویت رفتارهای سالم در صورت امکان: اگر فرد قابلیت اصلاح‌پذیری دارد، شناسایی و تشویق رفتارهای غیرآزاردهنده میتواند اثر تعدیلی داشته باشد.
استفاده از مهارت‌های ارتباطی assertive: یادگیری «ارتباط قاطعانه» برای بیان خواسته‌ها، نه با پرخاش و نه با تسلیم، ابزار کلیدی در تعامل با شخصیت‌های دشوار است.
4- استفاده از منابع حمایتی و درمانی
مشاوره فردی: رواندرمانی به افراد کمک می‌کند تا هم آسیب‌های روانی ناشی از روابط آزاردهنده را درمان کنند، هم مهارت‌های مقابله‌ای بیاموزند.
گروه‌درمانی یا گروه‌های حمایت‌گر: تجربه مشترک با دیگرانی که موقعیت مشابه داشته‌اند، میتواند حس انزوا را کاهش داده و راهکارهای تجربی مؤثر را منتقل کند.
مداخله تخصصی برای فرد سادیست (در صورت تمایل او به تغییر): گاهی فرد دارای رفتارهای سادیستی با کمک درمان‌های روان‌پویشی یا شناختی-رفتاری میتواند.
گفتگو یا روایت از زندگی افرادی که با یک فرد سادیست در ارتباط بوده‌اند
روایت ۱: زندگی با همسری کنترل‌گر
مینا می‌گوید: در نگاه اول، شوهرم خیلی جذاب و کاریزماتیک بود، اما رفته‌رفته متوجه شدم که پشت این ظاهر، شخصیتی کنترل‌گر و سرد وجود دارد. کوچک‌ترین اشتباه من، باعث تحقیر و سرزنش‌های شدید می‌شد. او از دیدن ناراحتی من لذت میبرد و انگار درد من به او نیرو می‌داد. هیچ‌وقت کلامش همراه با خشونت فیزیکی نبود، اما طوری حرف می‌زد که من کم‌ارزش و بی‌اراده احساس کنم.
روایت ۲: تجربه فرزند از پدر سادیست
سامان تعریف می‌کند: پدرم همیشه سختگیر بود، اما رفتارهایش به شدت خشونت‌آمیز و سادیستی بود. وقتی کوچک‌ترین حرفی می‌زدم که مطابق میلش نبود، با تحقیر و تنبیه‌های روانی من را عذاب می‌داد. بعضی مواقع شاهد بودم که از ترس و گریه من لذت میبرد. زندگی در چنین خانواده‌ای، باعث شد سال‌ها با اضطراب و مشکلات اعتماد به نفس دست و پنجه نرم کنم.
روایت ۳: همکار با شخصیت سادیستیک
مریم از محیط کارش می‌گوید: مدیرمان رفتارهایی داشت که به شدت سادیستی بود. او قدرتش را با تحقیر و فشار روانی بر روی کارکنان نشان می‌داد. کسی جرأت نمی‌کرد مخالفت کند چون می‌دانست جوابش سخت خواهد بود. این فشارها باعث شد خیلی‌ها از کارشان استعفا دهند یا دچار افسردگی شوند. با اینکه کسی آشکارا نمی‌گفت، همه می‌دانستیم که رفتارهایش فراتر از یک مدیر معمولی است.
گرچه افراد دارای ویژگی‌های سادیستی معمولاً در برابر درمان مقاومت نشان می‌دهند، اما مداخلات شناختی-رفتاری ساختارمند و درمان‌های بلندمدت، بهویژه در کنار دارودرمانی، می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند
آیا سادیسم درمان دارد؟
اختلال سادیسم، به ویژه زمانی که به شکل اختلال شخصیت سادیستیک ظاهر میشود، یکی از چالش‌برانگیزترین اختلالات روانشناختی برای درمان است. با این حال، امید به بهبود و کنترل رفتارهای آسیب‌زننده وجود دارد. در ادامه به بیان درمان‌های موجود میپردازیم.
رواندرمانی: یکی از روش‌های اصلی درمان سادیسم، رواندرمانی تخصصی است. در این مسیر، درمانگر تلاش می‌کند با فهم علل عمیق رفتارهای سادیستی، به فرد کمک کند تا الگوهای رفتاری خود را تغییر دهد. انواع رواندرمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، نقش مهمی در این فرایند دارند.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): این روش درمانی به فرد کمک می‌کند تا باورها و رفتارهای منفی و آسیب‌زا را شناسایی و جایگزین الگوهای سالم‌تر کند. CBT میتواند در کاهش تمایل به کنترل و آسیبرسانی موثر باشد.
دارودرمانی: در مواردی که سادیسم با اختلالات روانی دیگر مثل اضطراب، افسردگی یا اختلالات خلقی همراه است، پزشک ممکن است داروهای روان‌پزشکی تجویز کند تا علائم را کنترل کند. دارودرمانی به‌تنهایی درمان سادیسم نیست اما میتواند مکمل رواندرمانی باشد.
چالش‌های درمان سادیسم
عدم پذیرش درمان: افراد سادیستیک معمولاً تمایل کمی به قبول مشکل و درخواست کمک دارند، چرا که رفتارهایشان برای خودشان رضایت‌بخش است.
ماهیت پایدار رفتار: سادیسم به عنوان بخشی از شخصیت و الگوهای عمیق رفتاری، تغییر آن نیازمند تلاش طولانی‌مدت و مداوم است.
مشکلات ارتباطی با درمانگر: به دلیل تمایل به کنترل و تسلط، این افراد ممکن است در رابطه درمانی مقاومت کنند یا آن را به چالش بکشند.
کمبود مطالعات تخصصی: درمان‌های اختصاصی و موثر برای سادیسم نسبت به سایر اختلالات کمتر شناخته شده‌اند و هنوز نیاز به پژوهش‌های بیشتر وجود دارد.
با این حال، ترکیب اراده فرد، حمایت خانواده، و درمان‌های تخصصی میتواند منجر به بهبود قابل توجهی در رفتارهای سادیستی شود و زندگی فرد و اطرافیانش را بهبود بخشد.
سوالات متداول در مورد بیماری سادیسم
سادیسم چیست و چه تفاوتی با خشونت معمولی دارد؟
سادیسم به حالتی اطلاق میشود که فرد از آسیب زدن فیزیکی یا روانی به دیگران لذت میبرد. برخلاف خشونت معمولی که ممکن است ناشی از خشم، دفاع یا شرایط خاص باشد، سادیسم ماهیت لذتجویانه دارد و آسیبرسانی هدف نهایی آن است، نه صرفاً واکنشی به شرایط
چه علائمی نشان میدهد که با یک فرد سادیست در ارتباط هستیم؟
تحقیر مداوم، بیتفاوتی نسبت به رنج دیگران، لذت از آزار یا تسلط روانی، ایجاد وابستگی ناسالم و استفاده از نقاط ضعف احساسی از جمله نشانههای بارز سادیسم در روابط هستند.
چه تفاوتی بین سادیسم و مازوخیسم وجود دارد؟
در سادیسم، فرد از آزار دادن دیگران لذت میبرد، اما در مازوخیسم، فرد از آزار دیدن خود لذت میبرد. هر دو ممکن است در قالب اختلالات جنسی یا شخصیتی ظاهر شوند، اما جهتگیری آنها کاملاً متفاوت است.
دلیل شکل گیری سادیسم چیست؟
ترکیبی از عوامل روانشناختی (مانند تجربه تحقیر، سرکوب یا سوءاستفاده در کودکی)، ژنتیک، اختلالات شخصیتی و شرایط محیطی میتواند در بروز رفتارهای سادیستی نقش داشته باشد.
آیا سادیسم قابل درمان است؟
در بسیاری از موارد، بهویژه زمانی که فرد به درمان متعهد باشد، سادیسم میتواند با رواندرمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، دارودرمانی و مشاوره تخصصی تا حدی کنترل یا تعدیل شود.
آیا همه کسانی که به BDSM علاقه دارند، سادیست هستند؟
خیر. بسیاری از رفتارهای BDSM در چارچوب رضایت دوطرفه و قوانین مشخص انجام می‌شوند و الزماً نشان‌دهنده اختلال سادیسم نیستند. سادیسم زمانی به اختلال تبدیل میشود که رضایت طرف مقابل نادیده گرفته شده یا آسیب جدی وارد شود.
سادیسم پنهان چیست و چطور آن را تشخیص دهیم؟
سادیسم پنهان یا خفیف شامل رفتارهایی مانند تحقیر ملایم، کنترل عاطفی یا لذت از ناراحتی روانی دیگران است که ممکن است در قالب شوخی، سکوت آزاردهنده یا رفتارهای دوپهلو بروز کند. تکرار این رفتارها، نشانه هشداردهنده‌ای‌ست.
