عسل گون زرد فروردین (650 گرم)

بیشترین پراکندگی گون های ایران در زاگرس و سلسله جبال مرکزی است. در محدوده جنگل های شمال (هیرکانی) فقط ۶ گونه از گونها رویش دارند و بقیه آنها متعلق به مناطق خشک تر هستند. بنابراین گونها، جزء گیاهان خشکی پسند به شمار می روند که با رطوبت کم و نیاز آبی اندک به حیات خود ادامه می دهند.

تعداد ۲۲۶ گونه به صورت چوبی، بوته ای با درختچه ای هستند که به علت ویژگی های ساختاری با توجه به بذر اندکی که تولیدی می کنند همیشه به صورت جامعه پذیر بوده و اجتماعات گیاهی کوچک یا بزرگی را تشکیل می دهند. این اجتماعات با برآوردهای اولیه و مشاهدات میدانی سطحی معادل ۱۵ تا ۱۷ میلیون هکتار را چه به صورت فردی یا همراه گیاهان دیگر مانند درمنه، ارس، بنه، بادام، کلاه میر حسن و چوبک زیر پوشش خود دارند که اغلب بالای خط ارتفاعی ۱۸۰۰ متر خودنمایی می کنند.

بقیه گونه های گون (۶۳۴ گونه) به صورت علفی یک ساله یا چند ساله هستند و اغلب در ارتفاعات پایین تر بوده اما به همراه گونه های گروه اول به ارتفاعات بالا نیز کشیده می شوند، البته هرگز جامعه پذیر نبوده و تعدادی زیادی از آنها به صورت علوفه مرغوب مورد تعلیف دام قرار می گیرند و تعداد اندکی هم با جذب سلنیوم، برای دام سمی بوده اما برای جلوگیری از سقط جنین دام سودمند هستند. گون های جامعه پذیر همیشه خاردار بوده، به وسیله دام چرا نمی شوند و در تعادل اکوسیستم نقش فراوانی ایفا می کنند.

گون ها با داشتن آرایش برگهای شانه ای و همچنین ساختار گل های زیبا و معطر به رنگهای مختلف از جمله سفید، آبی، صورتی، بنفش، زرد و قرمز جلوه خاصی به مراتع کوهستانی ایران بخشیده است. باید توجه داشت که گاهی به دلیل شباهت در فرم رویشی گون با سایر جنسهای گیاهی از جمله کلاه میرحسن و یا چوبک و اسپرس اشتباه گرفته می شود. از میان گون های خاردار تعدادی از آنها (در حدود ۸۰ گونه) مولد کتیرا هستند و محصول کتیرای بدست آمده از آنها به نامهای “کتیرای سفید” و “کتیرای زرد” در بین مردم ایران و مصرف کنندگان مشهور میباشد.

گون های زرد و گون سفید(پنبه ای) از معروف ترین گونه های مولد کتیرا می باشد. از تعدادی از گونه ها از جمله گون گزی و گون انزروت، مان (manna) بدست می آید که خاصیت دارویی و درمانی دارد. حدود ۱۹ درصد از سطح مراتع، زیر پوشش گونه های مختلف گون قرار دارد و به جرات می توان گفت در بیشتر مناطق کوهستانی ایران حداقل چندین گونه گون رویش دارد که سهم بسیار بسزایی در حاصلخیزی و جلوگیری از فرسایش خاک و هم چنین تولید عسل ایفا می کنند. تنوع بی نظیر گونه ای در کنار پراکندگی و تراکم زیاد باعث شده است که ایران به بهشت گون شناخته شود.

گونه های متنوع گون یکی از مهمترین گیاهان مولد شهد و گرده ایران هستند که سهم بسیار زیادی در جریان ورودی شهد به کندو دارند. گونه های این جنس با تنوع گونه ای بسیار بالا در کنار تراکم و پراکندگی بسیار وسیع، عسل کوهستان های ایران را تامین می نمایند و از این جهت، مهمترین گیاه مولد شهد مناطق کوهستانی ایران است که در صورت عدم شهد آوری منجر به کاهش محسوس شهد و عسل ذخیره ای به کندو می شود.

اولویت فعالیت زنبورعسل بر روی گونه های گون جمع آوری شهد است و در بیشتر گونه ها زنبور عسل، شهد بیشتری نسبت به گرده از این گیاه جمع آوری می کند.

تمامی گونه های گون به لحاظ زنبور داری و تولید شهد و گرده اهمیت ندارند و گونه های بسیاری هستند که به دلیل شهد کم، فعالیت زنبورعسل بر روی آن بسیار محدود است و به این لحاظ بعضی از گونه های گون از جمله گون گزی، گون انزوروت، گون زرد، گون پنبه ای و گون طلایی ارزش بیشتری در زنبورداری دارند. به دلیل نبود اطلاعات علمی دقیق در مورد گونه های مختلف گون در ارتباط با میزان جذابیت آن ها برای زنبور عسل از ذکر سایر گونه ها خودداری میشود.

روش های مختلفی برای مصرف عسل گون زرد وجود دارد که بهترین آنها برای تاثیرگذاری و جذب کامل و بهتر و سریع تر این دو روش ساده هستند:

• روش اول: یک قاشق غذاخوری عسل گون زرد را در مقداری آب با دمای معمول حل کرده (توجه کنید که عسل با آب خنک یا خیلی سرد حل نمیشود) و کمی آبلیموی تازه و یکی از عرقیات مفرح (گلاب، بیدمشک و بهارنارنج) نظیر گلاب را به آن اضافه کرده و میل کنید.
• روش ساده دوم مصرف عسل گون زرد مکیدن با لیسیدن ساده یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی بصورت تدریجی است چرا که فضای دهان بعلاوه مویرگ های زیر زبان یکی از بهترین و سریعترین ورودی های ریز مغذی ها در بدن هستند و جذب کاملی صورت خواهد گرفت.

عسل طبیعی و همین طور عسل گون زرد هیچ منع مصرف خاص و خطرناکی ندارد و برای همگان قابل استفاده بوده و مزایای بیشمار آن ضامن سلامت و طول عمر و کیفیت بالای زندگی خواهد بود ولی در این میان باید به چند نکته هنگام خرید عسل گون زرد دقت کرد.

یک منع مصرف عمومی و مشخص برای کودکان زیر دو سال وجود دارد. دلیل این توصیه پزشکی وجود اسپور “باکتری کلستریدیوم بوتولینوم” در بعضی عسل ها است. دستگاه گوارش کودکان تا سن دو سالگی به طور کامل توسعه نیافته و به اندازه کافی اسیدی برای کشتن اسپورهایی که با مصرف عسل طبیعی وارد دستگاه گوارش می شوند ندارند.

از این رو این اسپورها در روده کودک رشد می کنند و باعث تولید سمی می شوند که سبب مسمومیت غذایی در نوزادان به نام بوتولیسم نوزاد می شود. البته اسپور این باکتری در موارد کمی از عسل ها مشاهده شده است و یک نوع مسمومیت غذایی نادر است.