عسل اقاقیا فروردین

بومی جنوب آمریکا در ایران عموما در جنگل کاری های مناطق خشک از آن استفاده می شود و در اغلب نواحی معتدل و معتدل سرد (تهران، کرج، دماوند)، مازندارن، گیلان، آذربایجان، کردستان، لرستان، اصفهان، یزد، فارس، کرمان، خراسان و سمنان کاشته شده است.

درخت اقاقیا یکی از مهمترین گیاهان مولد شهد در بسیاری از کشورها است. ساختار غدد شهددان در این گل به نحوی است که زنبور عسل به راحتی می تواند مقادیر زیادی شهد را جمع آوری کند. این شهد به دلیل داشتن میزان فروکتوز بالا، جذابیت خوبی برای زنبور عسل دارد. طول دوره گلدهی اقاقیا زیاد نیست و معمولا حداکثر ۱۰ روز طول می کشد اما شهد بسیار زیاد گلها، عسل تولیدی کندو را تضمین می کند. تولید شهد در اقاقیا وابسته به بارش های پاییز و بهار است و بهترین شرایط برای تولید شهد حداکثری در شرایط رطوبت نسبی متوسط، نبود باد در دوره گل دهی و شبهای گرم صورت می گیرد.

دمای حدود ۱۵ درجه سانتی گراد در شب و ۲۵ درجه در روز در طی گلدهی بهترین شرایط را برای جریان شهد حداکثری در گلهای اقاقیا فراهم می نماید. بیشترین فعالیت زنبورعسل بر روی گلهای اقاقیا در روزهای آفتابی و با دمای ۲۰ درجه سانتی گراد و در ابتدا تا اواسط مرحله گلدهی اقاقیا صورت می گیرد. شهد ترشحی از گل های اقاقیا به ازای هر گل در روز به میزان 1.5 میلی گرم و با ۹/0 گرم قند اندازه گیری شده است. به طور متوسط در صد قند موجود در شهد اقاقیا ۳۵ تا ۴۰ درصد تعیین شده است. گل های اقاقیا به لحاظ گرده ارزش چندانی برای زنبور عسل ندارند.

فعالیت زنبور عسل بر روی گلهای اقاقیا اغلب جهت جمع آوری شهد انجام می گیرد. متوسط تولید عسل اقاقیا به ازای هر کلنی در آلمان ۲۵ تا ۳۵ کیلوگرم اما رکورد برداشت عسل طبیعی اقاقیا به ازای هر کندو تا ۱۱۰ کیلو نیز گزارش شده است البته این میزان برداشت با دو کوچ اقاقیا صورت گرفته است. در دهه ۱۹۶۰ میانگین تولید عسل اقاقیا در کشور آلمان 31.5 کیلوگرم به ازای هر کندو گزارش شده در حالی که میانگین تولید عسل از سایر گیاهان مولد شهد تنها 14.6 کیلوگرم بوده است. از این نظر اقاقیا یکی از بهترین گیاهان مولد شهد محسوب میگردد.

کشورهای آمریکا، آلمان، رومانی، کانادا، چین، اوکراین و فرانسه عمده ترین کشورهای تولید کننده عسل اقاقیا هستند. در این کشورها معمولا از هر هکتار بیش از ۵۰۰ کیلوگرم عسل اقاقیا برداشت می شود. میزان تولید عسل در اروپای شرقی به ازای هر هکتار اقاقیا در حدود ۱۶۰۰ کیلوگرم تخمین زده شده است. برداشت عسل اقاقیا می تواند تحت شرایط دمایی مختلف بسیار متغیر باشد و این باعث شده است که زنبورداران آمریکایی بر این باور باشند که عسل طبیعی اقاقیا هر ۵ سال یکبار به صورت زیاد برداشت می شود. عسل تک گل اقاقیا بی رنگ، معطر و طعم ملایم و شیرینی دارد و چند سال (۳ تا ۴ سال) طول می کشد تا رس بزند.

رنگ عسل اقاقیا بسته به منطقه و سال می تواند از زلال و آب گون تا زرد متمایل به سبز متغیر باشد که در قیمت عسل طبیعی اقاقیا موثر است. عسل اقاقیا معمولا دارای درصد ساکارز بالای ۵ درصد بوده و قند غالب آن فروکتوز است. این مورد در قیمت عسل اقاقیا تاثیرگذار می باشد و باید هنگام خرید عسل اقاقیا به آن توجه کنید.

در ایران عسل اقاقیا به میزان کمی برداشت می شود و شهد تولیدی این گیاه در بسیاری از سال ها صرف جمعیت سازی کلنی می گردد اما زنبوردارنی هستند که با داشتن نژاد خوب و همچنین مدیریت صحیح و استقرار کندوها در یک منطقه با تراکم خوب از درخت اقاقیا، قادر به برداشت عسل تک گل اقاقیا از این گیاه میشوند.

روش های مختلفی برای مصرف عسل اقاقیا وجود دارد که بهترین آنها برای تاثیرگذاری و جذب کامل و بهتر و سریع تر این دو روش ساده هستند:

• روش اول: یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی اقاقیا را در مقداری آب با دمای معمول حل کرده (توجه کنید که عسل با آب خنک یا خیلی سرد حل نمیشود) و کمی آبلیموی تازه و یکی از عرقیات مفرح (گلاب، بیدمشک و بهارنارنج) نظیر گلاب را به آن اضافه کرده و میل کنید.
• روش ساده دوم مصرف عسل اقاقیا مکیدن با لیسیدن ساده یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی بصورت تدریجی است چرا که فضای دهان بعلاوه مویرگ های زیر زبان یکی از بهترین و سریعترین ورودی های ریز مغذی ها در بدن هستند و جذب کاملی صورت خواهد گرفت.

عسل طبیعی و همین طور عسل اقاقیا هیچ منع مصرف خاص و خطرناکی ندارد و برای همگان قابل استفاده بوده و مزایای بیشمار آن ضامن سلامت و طول عمر و کیفیت بالای زندگی خواهد بود ولی در این میان باید به چند نکته هنگام خرید عسل اقاقیا دقت کرد.

یک منع مصرف عمومی و مشخص برای کودکان زیر دو سال وجود دارد. دلیل این توصیه پزشکی وجود اسپور “باکتری کلستریدیوم بوتولینوم” در بعضی عسل ها است. دستگاه گوارش کودکان تا سن دو سالگی به طور کامل توسعه نیافته و به اندازه کافی اسیدی برای کشتن اسپورهایی که با مصرف عسل طبیعی وارد دستگاه گوارش می شوند ندارند.

از این رو این اسپورها در روده کودک رشد می کنند و باعث تولید سمی می شوند که سبب مسمومیت غذایی در نوزادان به نام بوتولیسم نوزاد می شود. البته اسپور این باکتری در موارد کمی از عسل ها مشاهده شده است و یک نوع مسمومیت غذایی نادر است.