خرید عسل وحشی، باید ها و نباید ها و 10 نکته آن
- 2 سال پیش
- مطالعه: 8 دقیقه
- 0
نکات خرید عسل وحشی طبیعی
تو این مطلب میخوام در مورد خرید عسل وحشی صحبت کنم و اینکه عسل وحشی از کجا میاد و آیا خرید عسل وحشی با توجه به قیمت و حساسیت های زیست محیطی کار درستی هست یا نه ؟!
اول بگم که از 9 گونه زنبور عسل در تمام دنیا که قابلیت تولید عسل داره فقط 2 گونه در کشور ما زندگی می کنند. در ادامه اجازه بدید گونه ی زنبور عسلی که عسل وحشی رو در کشورمون ایران تولید میکنه به شما معرفی کنم. به این زنبور، زنبور عسل کوچک یا زنبور عسل کوتوله هم گفته میشه.
جثه بسیار کوچیکی داره و در مقایسه با زنبورهای عسل پرورشی تقریبا یک سوم هستش. این زنبور ها که بسیار خلق و خوی آرامی هم دارند بندرت نیش می زنن مگر اینکه مجبورشون کنیم. مثلا به تخم ها یا لاروهای اونها در فصل تخم ریزی اگر دست بزنید متوجه میشید که از این موضوع خوششون نمیاد و به صورت دسته جمعی به شما حمله می کنند.
حالا همین خلق و خوی آرام و محبت این زنبورعسل باعث شده که انسان راحت و بدون ترس به کلنی های این زنبور نزدیک بشه. اسم علمی زنبور عسل کوچک آپیس فلورا هستش (Apis florea) و اسم علمی زنبور عسل معمولی یا پرورشی آپیس ملیفرا است (Apis Melifera).
زنبور عسل کوچک که با همین نژاد مشخص در چندتا از کشورهای همسایه ما نظیر عمان، یمن، امارات، عربستان، قطر و بحرین و حتی عراق هم زندگی می کنه و یکی از مهمترین گرده افشان های مناطق جنوبی و گرمِ کشور محسوب میشه.
جایی که با اون دما و رطوبت تقریبا بیشتر حیوانات و حشرات زمین گیر میشن این زنبور عسل ارزشمند وظیفه ی خودش رو در قبال طبیعت و گرده افشانیِ گیاهان بومی این منطقه مثل درخت کنار ایرانی انجام میده. حاصل این گرده افشانی و بازدید از گیاهان عسل شیرینی هستش که به ارمغان میاره.
در مناطق کوهستانی زاگرس و در جنوب کشور برخی از بومیان با اسم شکار عسل وحشی اقدام به سرقت ذخیره ی عسل این زنبورهای ارزشمند و با محبت می کنند. البته گفتنی هستش در صورت برداشت اصولی و داشتن سال پر باران و پوشش گیاهی مناسب در منطقه زنبور عسل کوچک تولید عسل بالا و مناسبی خواهد داشت.
ولی در سالهای گذشته ما هیچکدام از این سه فاکتور مهم و حیاتی برای رشد و بقای زنبور عسل کوچک را نداشتیم در کشور و در کنار این شرایط بد با برداشت بیش از حد و بی رویه عسل وحشی سرشاخه یا صخره ای ذخیره زمستانی آنها را نیز به غارت بردیم.
البته کمی به عقب برگردم و این نکته رو روشن و مشخص کنم که زنبور عسلِ وحشی با گونه ی زنبور قرمز یا هورنت یا زنبورهای زرد یا یلو جکت کاملا متفاوت هستند. در ضمن این دوگونه زنبور، یعنی زنبور قرمز و زنبورهای زرد هیچکدوم عسل تولید نمی کنند.
زنبورهای گرده افشان به عنوان قسمت مهمی از اکوسیستم به شدت بر روابط اکولوژیکی، حفاظت و پایداری اکوسیستم و ژنتیک گیاهان تأثیر مثبت دارند. زنبورهای عسل در تنوع جامعه گیاهی و تنوع گلها و درختان نقش مهمی دارند.
شاید تعجب کنید اگر بهتون بگم که در کنار زنبورها، پروانه‌ها، مگس‌ها و سوسک، خفاش، پستانداران غیر پرنده، از جمله چندین گونه میمون، جوندگان، سنجاب درختی، اولینگو و کینکاجو و پرندگانی مانند مرغ مگس خوار و بعضی از گونه های طوطی هم در گرده افشانی گیاهان نقش فعال و اساسی دارند.
قابلیت و قدرت زنبورهای عسل در انتقال تعداد زیادی دانه گرده بر روی بدن پرموی خودشون، اتکا به منابع گل و گیاه و ماهیت نیمه اجتماعی تا اجتماعی در بعضی از گونه‌ها از جمله ویژگی هایی هستند که زنبورهای عسل را مهم ترین گرده افشان طبیعت می کند.
تولید دانه‌های روغنی نظیر کلزا یا آفتاب گردان و کنجد، انواع توت‌ها و میوه‌ها به شدت به گرده افشانی حشراتی همچون زنبورعسل وابسته است. گفته می شود از هر 4 محصول تولیدی در جهان 3 محصول بصورت مستقیم وابسته به گرده افشانی زنبورهای عسل است.
الیزایت کولبرت نویسنده کتاب انقراض ششم در بخشی از این کتاب می‌نویسد: “تاکنون هیچ موجودی، حیات بر روی زمین را به این صورت از بین نبرده است. تخمین زده میشود که یک سوم مرجان‌های تپه‌ساز، یک سوم نرم‌تنان آب‌های شیرین، یک سوم کوسه‌ها، یک چهارم تمامی پستانداران، یک پنجم خزندگان و یک ششم تمامی پرندگان به دلیل غفلت انسان‌ها از دم تیغ گذرانده و نابود شوند.”
مناطق سکونت در ایران و جهان
تقریبا می تونیم بگیم نیمه جنوبی کشور محل سکونت و فعالیت زنبور عسل کوچک یا کوتوله است. ولی تمرکز اصلی این زنبور ارزشند بیشتر در استانهای جنوبی چسبیده به خلیج فارس هستش. همچنین فعالیت زیاد این زنبور رو در استانهای بوشهر و هرمزگان می تونیم ببینم.
بقدری که برای مردم اونجا کاملا عادیه، چون تقریبا همگی حضور حداقل چندباره زنبور عسل کوچک رو در باغات شخصی یا حیاط منازل خودشون و حتی پارک ها به دفعات دیده اند. از جاییکه این زنبورِ با محبت خلق و خوی آرام و کم خطری داره معمولا تجربه ی شیرین و خوبی از خودش بجا میزاره در این مناطق.
برداشت عسل وحشی بصورت بی رویه و غیر اصولی
همه ساله با شروع فصل گرما و آغاز گرده افشانیِ گلها، افرادی با عنوان شکارچیان عسل وحشی که سودجویان و بهره جویان بیش از اندازه از طبیعت هستند راهی طبیعت شده و با آتش زدن درختان به قصد برداشت عسل وحشی موجب فرار و یا زنده زنده سوختن زنبورها و نوزادان آنها می‌شوند.
برداشت غیر اصولی و غیر اخلاقی ذخیره عسل زنبور عسل کوچک به شکلی هستش که این افراد کل کلنی زنبور رو برداشت می کنند که علاوه بر عسل شامل تخم و لاروهای زنبور هم هستش که برای بقای زنبور بسیار حیاتی و مهمه.
سال گذشته یعنی در سال 1400 استانداری و محیط زیست استان بوشهر تخریب یا برداشت کلنی های عسل وحشی متعلق به زنبور عسل کوچک را ممنوع و جرم اعلام کرد و برداشت این عسل مشمول جریمه نقدی کرد.
فرهاد قلی نژاد مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر اعلام کرد:
بر اساس قوانین و مقررات محیط زیست هر گونه تخریب کندوهای عسل وحشی در مناطق حفاظت شده استان ممنوع است و در صورت مشاهده هر گونه تخریب کندو‌ها، پیگیری خواهد شد.
اگرچه مبلغ تعیین شده و ممنوعیت آن در خرید عسل وحشی خیلی تاثیرگذار نخواهد بود، ولی قدم خوبی بود و برای شروع قرار دادن این زنبور در توجهات و اقدام برای حفظ و جلوگیری از انقراض یا کوچ از این منطقه موث است.
کلنی زنبور عسلِ وحشی در روستای سرمشهد، شهرستان کازرون
در بهار امسال یعنی سال 1401 معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان از ممنوعیت برداشت و خرید عسل وحشی و مشتقات آن در همدان خبرداد.
به گفته ی ایشون این تصمیم در پی گزارش‌های متعدد مبنی بر برداشت عسل وحشی بصورت بی رویه و مشتقات آن از کندوهای زنبور عسل وحشی در سراسر کشور و تهدید گونه گرفته شده است. تخریب کندوهای عسل وحشی ممنوع است.
کاهش جمعیت و تغییر پراکنش
بارها در این مطلب به برداشت عسل وحشی بصورت بی رویه و از طرفی خرید عسل وحشی از طرف مردم اشاره کردیم که هر دو اشتباه و در جهت آسیب به این زنبور استراتژیک و مهم در کشور هستند. گزارشاتی اخیراً بدست ما رسیده از دوستان در محیط زیست و از زنبورداران زحمتکش کشور که این زنبور سالانه بصورت خیلی کمی در حال تغییر مکان و مهاجرت به بخش های شمالی تر کشور هستند.
باید گفت این اتفاق خوبی نیست و میتونه تعادل و رقابت در محیط زیست هم در جنوب کشور و هم در شمال رو بهم بزنه. از طرفی حضور و فعالیت این زنبور برای پوشش گیاهی و اکوسیستم جنوب کشور بسیار حیاتی و ضروری است و جامعه ی درختان کنار وحشی و اصیل ایرانی در جنوب بسیار وابسته به گرده افشانی زنبور عسل کوچک یا کوتوله است.
خواص عسل وحشی
در سالهای اخیر سوداگران این عرصه با بهره گیری از تبلیغات و با بزرگ نمائی اثرات معجزه آسا و مبالغه آمیز خواص عسل وحشی، شرایط نابودی این حشره شگفت انگیز را که انقراضش می‌تواند به بیابانی شدن زیستگاه منجر شود، فراهم نموده‌اند.
حال چند نکته:
نکته اول: تحقیقات نشان میدهد که عسل وحشی هیچ مزیتی نسبت به عسل طبیعی خالص ندارد و اگر زنبورداران در تولید عسل طبیعی درست و سالم عمل کنند، عسل حاصله از لحاظ کیفیت و خواص درمانی از عسل وحشی هم به مراتب بهتر است.
نکته دوم: از طرفی عسل وحشی دارای رطوبت بسیار بالاست و اگر در فیلم و عکس های مربوط دقیق شوید به راحتی این موضوع قابل مشاهده است و این یعنی فسادپذیری بالای این عسل. مخصوصا که در موم هم عرضه میشه و کافیه مدت زمان کمی یعنی حدود یک هفته به بالا در جای گرم یا نسبتا گرم قرار بگیره تا کاملا کرم و پروانه بزنه و غیر قابل استفاده بشه.
ویژگی های عسل وحشی سر شاخه جنوب و مقایسه با عسل پرورشی
این عسل دارای رطوبت بالایی است و فقط عسلی که از شهد درخت کنار ایرانی تولید شده قوام مناسبی دارد. حجره ها یا خونه های شش ضلعی در موم این زنبور بسیار ریز بوده و در مقایسه با زنبور پرورشی تقریبا نصف یا کوچک تر است.
در موم این عسل معمولا گرده گل هم بصورت نان گرده در حجره های شش ضلعی به وفور دیده میشود. بخاطر برداشت غیر اصولی معمولا لاشه زنبور های مرده هم در این عسل زیاد به چشم میخوره. در صورت قرار دادن شهد این عسل در یخچال و رس زدن معمولا رنگ روشن نزدیک به سفید خواهد داشت. با این نکات می توانید در شناخت عسل وحشی دقیق تر باشید.
زنبور عسل جزو حشرات وحشی بوده که اهلی نمی شود، و زنبوردار بعنوان انسان فقط می تواند بواسطه آگاهی از رفتارها و خلق و خوی آن، آنها را مدیریت کند و به زنبور عسل نزدیک شود و از محصولات آن نظیر عسل یا شاه انگبین ملکه زنبور عسل بهره ببرد.
در پایان تاکید می کنم برداشت یا خرید عسل وحشی یا هرگونه دخل و تصرف در کلنی های زنبور عسل کوچ بومی ایران با توجه به حساسیت های چند ساله اخیر این گونه ی زنبور در کشور و کاهش شدید جمعیت شان به نوعی خیانت به کشور و خودمون هستش. اگر نکته یا سوالی در این مورد داشتید در بخش کامنت ها پاسخگو هستم.
مطالب پر بازدید عسل فروردین
بهترین طریقه مصرف گرده نخل خرما بصورت دارویی و 5 نکته مهم
بهترین روش مصرف جینسینگ بصورت کامل و علمی 8 نکته مهم
ژل رویال و بارداری، شیردهی و قاعدگی و 12 سوال کلیدی
بهترین طریقه مصرف ژل رویال برای اهداف دارویی و تقویتی
خواص شلغم و عسل برای سرماخوردگی و 5 روش تهیه آن
درمان سریع گرفتگی صدا | 14 روش خانگی رفع گرفتگی صدا
10 پاسخ
متاسفانه افراد بیکار هرساله در محل زندگی خود و حتی روستاها و بر روی درختان کندوهای این حیوان زبان بسته را در فصل تخم ریزی و زادو ولد به خاطر عسل ناچیز نابود می‌کنند و این گونه زنبور رو به انقراض هست.
سا مان محیط زیست هیچ نظارتی ندارد و فقط سالها به فکر یوزپلنگ ایرانی هست که نتیجه ای هم نداشته.
درود بر شما
همینطوره که می فرمایید و جمیعیت این زنبور در سالهای اخیر رو به کاهش بوده و امیدواریم شرایط بهتری برای این گونه زنبور وحشی ایرانی فراهم بشه
الان در جنوب عسل های وحشی به وفور پیدا میشه و خرید و فروش هم میشه حتی کنار خیابون و جاده بعد شما میگین جریمه گذاشتن و …همه اش حرفه
عسل وحشی پیشنهاد شماست یا عسل های طبیعی
درود بر شما
با توجه به تنوع خوب عسل طبیعی در ایران و کیفیت بالایی که می تونید با کمی تحقیق بهش برسید و از طرفی زنبور وحشی بومی جنوب کشور بسیار آسیب پذیر است و جمعیتش رو به نابودی است پس ما وظیفه داریم از این گونه حمایت و حفاظت کنیم و توصیه می کنیم به هیچ عنوان برداشت نکنید ذخیره عسل این زنبورها رو …
سلام و تشکر فقط خواستم بگم زنبوری که در عکس آخر هستش متفاوته انگار با آپیس فلورا ، درست میگم ؟
درود بر شما
کاملا درسته 🙂 بسیار عالی در دقت و هوشمندی و اینکه این زنبور عسل وحشی بومی آسیای شرقی هستش و در مناطق نپال ، هند و اندونزی بیشتر دیده میشه و اسم علمیش آپیس دورساتا هستش
درود بر شما
بله زنبور عسل وحشی بومی مناطق شرق آسیاست و جثه بزرگ تری نسبت به آپیس قلورا دارد
من همیشه فکر می کردم به این زنبور قرمز های که بزرگم هستند زنبور وحشی میگن و از اون بدتر اینکه این زنبور ها هم عسل تولید می کنند که امروز متوجه شدم زنبورهای قرمز و زرد هیچکدوم عسل تولید نمی کنند
ممنونم
درود
زنبور های گاوی قرمز و زنبورهای زرد تولید عسل ندارند ولی بعنوان آفت کش در مناطق روستایی و کشاورزی تا حدی مطرح و مفید هستند