عسل خارشتر فروردین

نام محلی آن ترنجبین یا خارآدور است و گیاهی است چندساله به ارتفاع 20 تا 120 سانتی متر و دارای ساقه های متعدد به رنگ سبز تا سبزمات همراه با خارهای تیز نوک زرد. گل ها به رنگ قرمز ارغوانی تا جگری. میوه به صورت نیام دانه تسبیحی، حاوی 4 تا 7 دانه می باشد. سطح نیام صاف یا دارای خارهای کوتاه است.

اغلب به صورت علف هرز در کنار جاده ها، اراضی تخریب یافته، مراتع تخریب شده ودشت های گرم و خشک و نیمه خشک در استان های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، همدان، اراک لرستان، اصفهان، یزد، فارس، کرمان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، سیستان و بلوچستا، خراسان، سمنان و تهران می روید. جنس خارشتر Alhagi در کشور دو گونه علفی خودرو دارد. گونه خارشتر مان دار Alhagi mannifera هم در کشور رویش دارد و گونه خارشتر معمولی Alhagi maurorum ، بیشترین تراکم و پراکندگی را در کشور دارد. Alhagi maurorum دارد و گونه خارشتر معمولی.

گیاه خارشتر یکی از گیاهان بسیار کم توقع مناطق گرم و خشک ایران است. خارشتر علاوه بر گیاه مولد مان ترنجبین، یک گیاه علوفه ای با ارزش غذایی بالا برای دام و همچنین یک گیاه شهدزا و گرده زا با جذابیت بسیار خوب برای زنبور عسل نیز می باشد. این گیاه با تولید شهد و گرده فراوان، زنبورداری مناطق خشک و نیمه خشک کشور را رونق داده است و در سال هایی که برداشت عسل از مناطق کوهستانی امکان پذیر نیست، زنبورداران زیادی با کوچ از مناطق کوهستانی به مناطق دشت توانسته اند عسل قابل قبولی را برداشت کنند.

گل دهی و برداشت عسل از این گیاه در مناطق جنوبی تر کشور از اواخر فروردین ماه شروع می شود و در مناطق شمالی و سردتر کشور نیز گل دهی و برداشت عسل خارشتر تا اوایل مردادماه ادامه دارد.

این گونه گیاهی علاوه بر تولید شهد و گرده فراوان به لحاظ تولید عسلک نیز در زنبورداری حائز اهمیت است. بر اثر فعالیت گونه ای زنجرک (حشره مولد عسلک) بر روی گیاه خارشتر نوعی عسلک ترشح می شود که بعد از متبلور شدن توسط اهالی محلی جمع آوری می شود و در منابع علمی به اسامی مان ترنجبین یا مان ایرانی شناخته می شود. مان ترنجبین دارای خواص دارویی و غذایی ارزشمندی می باشد و در طب سنتی ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

روش های مختلفی برای مصرف عسل خارشتر وجود دارد که بهترین آنها برای تاثیرگذاری و جذب کامل و بهتر و سریع تر این دو روش ساده هستند:

• روش اول: یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی را در مقداری آب با دمای معمول حل کرده (توجه کنید که عسل با آب خنک یا خیلی سرد حل نمیشود) و کمی آبلیموی تازه و یکی از عرقیات مفرح (گلاب ، بیدمشک و بهارنارنج) نظیر گلاب را به آن اضافه کرده و میل کنید.
• روش ساده دوم مصرف عسل خارشتر مکیدن با لیسیدن ساده یک قاشق غذاخوری عسل طبیعی بصورت تدریجی است چرا که فضای دهان بعلاوه مویرگ های زیر زبان یکی از بهترین و سریعترین ورودی های ریز مغذی ها در بدن هستند و جذب کاملی صورت خواهد گرفت.

عسل طبیعی هیچ منع مصرف خاص و خطرناکی ندارد و برای همگان قابل استفاده بوده و مزایای بیشمار آن ضامن سلامت و طول عمر و کیفیت بالای زندگی خواهد بود ولی در این میان باید به چند نکته دقت کرد.

• یک منع مصرف عمومی و مشخص برای کودکان زیر دو سال وجود دارد .دلیل این توصیه پزشکی وجود اسپور “باکتری کلستریدیوم بوتولینوم” در بعضی عسل ها است. دستگاه گوارش کودکان تا سن دو سالگی به طور کامل توسعه نیافته و به اندازه کافی اسیدی برای کشتن اسپورهایی که با مصرف عسل طبیعی وارد دستگاه گوارش می شوند ندارند. از این رو این اسپورها در روده کودک رشد می کنند و باعث تولید سمی می شوند که سبب مسمومیت غذایی در نوزادان به نام بوتولیسم نوزاد می شود. البته اسپور این باکتری در موارد کمی از عسل ها مشاهده شده است و یک نوع مسمومیت غذایی نادر است.