کندو عسل چیست؟
کندو عسل یکی از اساسی ترین و مهم ترین وسایل در زنبورداری است که زنبور ها در آن زندگی می کنند و در پس فعالیت هایشان در کندو محصولات و فرآورده هایی سرشار از خاصیت را تولید می کنند. این کندو ها در واقع حکم خانه را برای زنبور ها دارد، بنابراین باید آن قدر محکم و مقاوم باشد که هیچ عاملی زنبور های داخل کندو را تهدید نکند.(hive)
روش زندگی زنبور ها در کندوی عسل با نظم و برنامه عجیبی همراه است و هر زنبور در کندو وظیفه ای را دارد و قطعا این نظم نیازمند مدیریتی است که زنبور ها این امر را به خوبی بلد هستند.( اگر علاقه به شناخت بیشتر جذابیت های زنبور دارید کلیک کنید)
قرون قبل از دوران کندوداری، انسانهای اولیه به دنبال کندو عسل وحشی میرفتند تا از فرآوردههای زنبور عسل بهرهمند شوند. در این دوران، با خراب کردن کندوی عسل، از عسل، موم، و گرده موجود در آنها بهره میبردند. گاهی نیز شاخه درختی که کندو بر روی آن بوده را قطع می کردند، سپس آن شاخه را به همراه کندو به خانه می برند.
در چنین وضعیتی بود که استفاده از کندوهای طبیعی با خراب کردن آن ها رواج یافت.همین عامل و آسیب رساندن به طبیعت باعث شد انسان ها به فکر ساختن کندو های مصنوعی بیفتند و امروزه شاهد انواع کندو ها در صنعت زنبوداری هستیم.
انواع کندو عسل در صنعت زنبورداری
کندو عسل طبیعی
کندو عسل طبیعی: همانطور که از اسم این کندو پیداست، انسان در ساخت و شکل گیری این نوع کندو عسل هیچ نقشی نداشته و در طی یک فرآیند طبیعی در محل هایی که انسان دسترسی کمی به آن جا دارد مانند غار و جنگل شکل می گیرد، در واقع در این نوع از کندو خود زنبورها هستند که کندو را می سازند.
کندو های بومی یا محلی
کندو های بومی یا محلی: کندو های محلی خود دارای انواعی چون تنه درختی، سبدی، کدویی، گلی و کوزه ای هستند. وجود این نوع کندو ها به زنبورداران این فرصت را می دهد تا بتوانند با هزینه های کمتر در منطقه ای خاص زنبوردری را شروع کنند. اما این تمام داستان نیست و چند سالی است که بسیاری از زنبورداران دیگر در زنبورستان های خود از این نوع کندوی عسل به دلیل اینکه کنترل پذیر نیستند استفاده نمی کنند و جای آن را به کندو های مدرن داده اند.
کندوهای مدرن
کندوهای مدرن: این کندو های جعبه ای شکل چندین سال است که وارد صنعت زنبوداری شده اند، جنس این کندو عسل از ابتدا از چوب بوده اما این اواخر کندو های پلاستیکی مدرن نیز به دلیل قیمت کمی پایین تر وارد بازار شده اند.
ویژگی یک کندو عسل خوب
- یک کندو عسل خوب هیچ گونه شکاف یا سوراخی ندارد.
- درب اصلی کندو و تخته ای که در کف کندو قرار دارد بدون هیچ گونه آسیبی است.
- به جهت بالا بودن بودن مقاومت کندو عسل، ضخامت چوب ها خصوصا در ساختمان اصلی نباید از 2 سانتی متر کمتر باشد.
معماری خانه زنبور عسل را بشناسیم
زنبور های عسل به عنوان مهارتمندترین و منظمترین معماران طبیعت شناخته میشوند. معماری خانه زنبور عسل در طبیعت فوقالعاده شگفتانگیز و جذاب است. این حشرات درون کندو عسل زندگی گروهی دارند و درون شبکههای ششضلعی که ایجاد میکنند عسل را بهطور فوقالعاده سازمانیافته، در آن ذخیره میکنند.
چگونه کندوی عسل بسازیم؟
ساخت کندوی عسل نیازمند آشنایی با اجزا مختلف آن است بنابراین در مرحله اول لازم است تا با اجزا مختلف کندو آشنا شویم. معمولا هر کندو از 4 بخش تشکیل شده که نهایتا از کنار هم قرار دادن همه این اجزا کندوی عسل ساخته می شود و به مرحله استفاده می رسد. اگر که شما هم مثل من به زنبورداری و تجهیزات آن علاقه دارید در ادامه با من همراه باشید تا بیشتر با سرپناه زنبوران عسل آشنا شویم. 4 بخش اصلی کندوی زنبور عسل عبارتند از:
- درب درونی و اصلی کندو
- چهارچوب اصلی کندو
- کفی کندو
- قاب ها
بهترین وسیله برای ساخت کندو چوب است که معمولا در ایران از تنه درختان تبریزی و گاها از چوب درختان جنگلی و سوزنی برگان برای این کار استفاده می شود. سعی کرده ایم ابعادی را در نظر بگیریم که حد بسیار زیادی شبیه به کندو های استاندارد مورد استفاده در ایران باشد.
چهارچوب کندو را داریم که به صورت مستطیل ساخته می شود و طول و عرض داخلی آن 372*462 میلی متر و طول و عرض خارجی آن 416*506 میلی متر در صورتی که ضخامت بدنه را 2 میلی متر بگیریم می باشد.
در این بخش نوبت به قاب ها می رسد که محل قرار گیری آنها به روی تخته عرضی می باشد که ارتفاع آن 10 تا 20 میلی میتر و عرض فرورفتگی عمودی آن 10 میلی متر می باشد. در قسمت بالایی و پایینی بدنه نیز زهواره هایی وجو دارد که در 4 وجه بالا و 3 وجه پایین قرار گرفته است.
این زهواره ها در بخش بالا حدود 30 میلی متر پایین تر و در قمت پایین هم 20 میلی متر پایین تر می آیند. معمولا ارتفاع و عرض این زهواره ها به ترتیب 40 و 20 میلی متر در نظر گرفته می شوند و طول آن نیز برابر با طول چارچوب است.
حال نوبت به درب های کندو می رسد، کندو ها دو نوع درب دارند: درب های داخلی و درب های خارجی. معمولا در کندو های موجود در ایران از درب داخلی استفاده نمی شود و به جای آن از پارچه های برزنتی استفاده می کنند. این پارچه ها که به بره موم آغشته هستند در فصل زمستان از ورود سرما به داخل کندو و هدر رفتن گرمای درون کندو جلوگیری می کند.
ارتفاع درب خارجی از داخل 60 میلیمتر تا 80 میلیمتر و از خارج80 میلیمتر تا 100 میلیمتر می باشد. ضخامت تخته های بکار برده شده برابر 20 میلیمتر، طول و عرض داخلی برابر 416*506 میلیمترو طول و عرض خارجی درب برابر 546*456 میلیمتر می باشد. اغلب برای استحکام بیشتر و عدم تماس باران و برف با چوب به روی درب اصلی ورقه های فلزی می کشند.
روش زندگی زنبور ها در کندو عسل
زنبورها در کندو به صورت ساختاری منظم تقسیم کار می کنند. کندو شامل سه گروه اصلی است: ملکه، کارگران، و زنبورهای نر. ملکه، به عنوان مادر، تخمگذاری و تولید نسل جدید را انجام میدهد و عمر بیشتری دارد. کارگران مسئولیتهای متعددی از جمله تغذیه ملکه و لاروها، نظافت کندو، ساخت و نگهداری کندو، محافظت از کندو، و تولید عسل را دارند.
عمر کارگران معمولاً کمتر از ملکه است و حدودا طی چند هفته تا چند ماه بیشتر عمر نمی کنند. زنبورهای نر تنها وظیفه تولید اسپرم را دارند و عمر آنها نیز کم است. زندگی زنبورها به ارتباطات پیچیده، تغییرات فیزیولوژیکی، و تقسیم کارهای مختلف در کندو بستگی دارد. تغذیه از عسل، گرده گل، و مواد غذایی ترشح شده توسط زنبورها برای تأمین انرژی و تغذیه اعضای کندو بسیار اهمیت دارد.
زنبور ها در چه مکان هایی کندو می سازند؟
زنبورهای عسل در طبیعت اغلب در حفرههای توخالی درختان، به نام “کندوهای درختی“، کندو عسل میسازند. اما همیشه به این شکل نیست و طبیعتا زنبور ها کندو عسل خود را در جاهای دیگر مانند جعبههای پلاستیکی یا چوبی غیر قابل استفاده انسان نیز ایجاد کنند.
همچنین نوع دیگری از کندوهای عسل به نام “کندوهای دستساز انسان” وجود دارد که توسط زنبورداران ساخته میشوند. این نوع کندو عسل بهمنظور مدیریت آسانتر و نگهداری بهینهتر از زنبورها، به صورت گروهی در یک مکان خاص توسط زنبورداران ساخته و نگهداری میشوند. اما جایی که هیچ وقت نمی بینید که زنبور عسل در آن کندو بسازد زمین است.
معماری کندو عسل در طبیعت به شکل ششگوشه است که بهترین شکل هندسی ممکن محسوب میشود. این شکل، با ایجاد حداکثر مساحت قابل استفاده، زنبوران را قادر به ذخیره بیشترین مقدار عسل و کمترین مقدار موم در کندو میکند.
طراحی شش گوشه این امکان را فراهم میکند که زنبور عسل بتواند بهترین شکل ممکن را انتخاب کند و از ظرفیت کندو به بهترین نحو استفاده کند. این نحوه ساخت، به عنوان یک رفتار غریزی و نهادینه شده توسط یک نیروی برتر در وجود زنبورهای عسل مطرح است.
یک پاسخ
چه دنیای عجیبی دارن این زنبورها