کیفیت سنجی ژل رویال اصل و 5 فاکتور آزمایشگاهی آن
- 2 سال پیش
- مطالعه: 18 دقیقه
- 1
کیفیت سنجی ژل رویال اصل
برای ارزیابی کیفیت ژل رویال اصل، باید به چند ویژگی کلیدی توجه کرد، ژل رویال اصل معمولاً دارای رنگی شیری یا زرد کمرنگ است و بویی تند و متمایز دارد. طعم آن تلخ و کمی ترش است، که نشان‌دهنده وجود ترکیبات مغذی و فعال بیولوژیکی مانند 10-HDA است. این ماده باید به شکل غلیظ و ژل‌مانند باشد و در دمای پایین نگهداری شود تا از فساد و کاهش کیفیت آن جلوگیری شود.
یکی از راه‌های دیگر کیفیت‌سنجی، بررسی میزان 10-HDA است که به عنوان شاخصی برای خلوص ژل رویال شناخته می‌شود. ژل رویال اصل در آب به طور کامل حل نمی‌شود و حالت چسبندگی خود را حفظ میکند. استفاده از آزمایشگاه‌های معتبر برای بررسی ترکیبات ژل رویال نیز می‌تواند راهی مطمئن برای تأیید اصالت و کیفیت آن باشد. تهیه ژل رویال از منابع معتبر و دارای مجوز، بهترین روش برای اطمینان از خرید محصول اصل است.
ژل رویال یا شاه انگبین یک ماده ی غلیظ و کرمی رنگ است که توسط زنبور عسل تولید می شود و با توجه به خواص بیولوژیکی استثنایی که به ژل رویال اصل منتسب شده است، امروزه این ماده جذابیت تجاری زیادی پیدا کرده و در بسیاری از بخش ها از صنایع داروسازی و مواد غذایی گرفته تا بخش های آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
این امر باعث واردات گسترده ژل رویال در کشورهایی نظیر ایران شده است که میزان تولید برای تأمین نیاز داخلی کافی نیست. بنابراین، تواناییهای تحقیقاتی و آزمایشگاهی باید تقویت شوند تا بتوانند ارزیابی کیفی و کمی مطمئنی از مؤلفه های مختلف ژل رویال را داشته باشند.
همچنین با انجام آزمایش بتوان تست های تحلیلی بر روی محصولات تجاری موجود، به منظور شناسایی تقلب و تجاوز از حدود استاندارد انجام داد. در این مقاله راهنمایی هایی در مورد استانداردهای کیفیت ژل رویال ارائه شده است.
ما در این مقاله فاکتورهای اصلی و مهم کیفیت سنجی ژل رویال اصل را بررسی نموده و پیشنهادات گروه های علمی، داده های تجربی و تمام استاندارد های ملی تصویب شده در کشورهای مختلف را همراه با استاندارد پیشنهادی کارگروه کمیسیون بین المللی عسل[1] (IHC) و سازمان بین المللی استاندارد[2] (ISO) را مورد بررسی و مقایسه قرار داده ایم.
[1] International Honey Commission
[2] International Organization of Standardization
پیشنهاد مطالعه:
رویال ژلی چیست؟
ژل رویال یا شاه انگبین یکی از محصولات ارزشمند زنبورعسل است که توسط غدد هیپوفارنژیال[1] و آرواره ای زنبوران[2] عسل کارگر آپیس ملیفرا (Apis Melifera) در سنین جوانی تولید و مورد استفاده لاروها و ملکه کندو قرار می گیرد.
[1] Hypopharyngeal glands
[2] Mandibular Endocrine glands
اهمیت ژل رویال اصل به عنوان یک فرآورده طبیعی و سلامت محور مورد توجه محققین و مصرف کنندگان قرار گرفته است و بالطبع زمینه های تولید ژل رویال در زنبورستان های سراسر دنیا به ویژه در چند دهه اخیر توسعه یافته است.
اگر چه آمارهای رسمی موثقی از میزان تولید سالانه ژل رویال در دنیا وجود ندارد اما تخمین زده می شود در سال 2018 در حدود 5000 تن ژل رویال یا شاه انگبین تولید شده است و کشور چین با تولید سالانه ۴۲۰۰ تن، بیشترین میزان تولید ژل رویال یا شاه انگبین را به خود اختصاص داده است.
در رتبه‌های بعدی کشورهای ویتنام، تایوان، ژاپن، کره، کشورهای اروپای شرقی، فرانسه، ایتالیا و مکزیک قرار دارند.
در سال های اخیر با توجه به پتانسیل های صنعت زنبورداری در ایران به لحاظ ظرفیت های بالقوه طبیعی و تعداد کلنی های زنبورعسل و در ادامه بومی سازی دانش نوین تولید ژل رویال ایرانی و آموزش زنبورداران، تولید ژل رویال ایرانی در کشور توسعه کمّی بسیار زیادی داشته است.
به نحوی که براساس نتايج تفصيلي سرشماري زنبورستانهاي كشور در سال 1397 که توسط وزارت جهاد کشاورزی منتشر شده است میزان تولید ژل رویال ایرانی به بیش از 3351 کیلوگرم رسیده است.
حال افزایش تولید ژل رویال ایرانی در زنبورستان های کشور و روند صعودی خرید ژل رویال و هم چنین استقبال خوب مصرف کنندگان از یک سو و ورود ژل رویال خارجی نامرغوب به کشور از سوی دیگر بر اهمیت بسیار زیاد کیفیت سنجی و تعیین اصالت ژل رویال افزوده است.
ویدئو برداشت ژل رویال از شاخون مصنوعی در چین
هم چنین بدلیل قیمت بالای خرید ژل رویال، برخی با اضافه کردن بعضی مواد مانند شربت نشاسته ای ذرت، شیر تغلیظ شده مخلوط با بره موم، عسل، سفیده تخم مرغ، موز و در نهایت آب شیرین سعی بر تقلب و پایین آوردن قیمت آن دارند که متاسفانه از نظر ارگانولپتیکی[1] قابل تشخیص نیست.
هنگام خرید ژل رویال اصل (ژل رویال ایرانی و ژل رویال خارجی) حتماً به اصالت محصول و فروشنده توجه داشته باشید و یا خرید ژل رویال را از فروشگاه های عسل معتبر انجام دهید.
لازم به ذکر است که ورود جدی تر بخش آزمایشگاهی در جهت درجه بندی و تعیین کیفیت ژل رویال و صیانت از حقوق زنبورداران و مصرف کنندگان بسیار ضروری و یکی از الزامات جدی صنعت زنبورداری کشور می باشد. مقاله حاضر با هدف بررسی استانداردهای بین المللی و ملی و دستورالعمل ها و شاخص های آزمایشگاهی مهم جهت تعیین کیفیت ژل رویال ایرانی و ژل رویال خارجی نگارش می‌شود.
[1] Organoleptic properties
اگرچه عسل طبیعی مهمترين محصول زنبور عسل است اما فعاليت این حشره ارزشمند منحصر به توليد عسل نبوده و محصولاتی همچون بره موم، گرده گل و ژل رویال اصل از دیگر تولیدات این حشره است. به ژل رویال، شاه انگبين ، شير زنبور عسل، شهد شاهانه و غذاي ملکه نیز مي گويند.
ارزش غذایی بسیار بالای ژل رویال و خواص ژل رویال باعث شده است که در منابع علمی از این ماده بعنوان ژل رویال اکسیر جوانی نام برده شود و چون مخصوص ملکه کندو تولید می شود صفت سلطنتی[1] را یدک می کشد.
بر خلاف روش تولید عسل، ژل رویال اصل توسط زنبورها و از جمع آوری شهد گل ها تولید نمی شود بلکه ژل رویال یا شاه انگبین ماده ای سفید رنگ با طعمی ترش و اسیدی می باشد که توسط غدد هیپوفارنژیال و آرواره ای زنبوران عسل کارگر در سنین 3 تا 12 روزگی تولید و به مصرف لاروهای جوان و ملکه زنبورعسل می رسد.
غدد هیپوفارنژیال که به غدد شیری و غدد غذاساز نیز شناخته می شود به صورت دو ردیف کیسه های فشرده در طرفین سر زنبور کارگر قرار گرفته و در سنین 5 روزگی رشدشان کامل شده و تا روز پانزدهم بیشترین فعالیت را دارند.
این غدد در سنین پرستاری که اغلب فعالیت زنبوران کارگر در کندو محدود به نگهداری از لاروها و نوزادان است، ترشح ترکیبات پروتئینی ژل رویال یا شاه انگبین را برعهده دارد. غدد آرواره ای نیز به صورت دو کیسه در جلوی سر و در قاعده آرواره های زنبوران کارگر قرار گرفته و تولید ترکیب غنی از چربی از جمله 10-هیدروکسی2- دسنوئیک اسید[2] را انجام می دهد.
ترشحات غدد هیپورفارنژیال و آرواره ای در نهایت به صورت ژل رویال یا شاه انگبین توسط خرطوم زنبورعسل در اختیار لاروهای جوان و ملکه قرار می گیرد. میزان فعالیت غدد شیری مرتبط با سن زنبور کارگر، نوع تغذیه و حضور لاروها در داخل کندو می باشد.
کیفیت و کمیت ژل رویال تولیدی با نوع تغذیه زنبورعسل به ویژه گرده گل به عنوان مهمترین ماده جیره غذایی زنبورعسل ارتباط مستقیمی دارد که باید موقع خرید ژل رویال اصل به آن توجه شود.
[1] Royal
[2] 10-Hydroxy-2-Decenoic-Acid
پیشنهاد مطالعه:
اهمیت کیفیت سنجی ژل رویال
ژل رویال اصل یا شاه انگبین یک ترکیب شیمیایی با ساختار پیچیده است و لزوم تبیین استانداردهای بین المللی و ملی دقیق جهت تعیین اصالت و کیفیت ژل رویال به طور گسترده ای احساس می شود به نحوی که بتواند حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان ژل رویال یا شاه انگبین به شکل مطلوبی رعایت شود.
کیفیت سنجی بر اساس شاخص های آزمایشگاهی و ردیابی تقلبات گسترده مخصوصاً در محصولات ترکیبی نظیر مکمل های غذایی روزانه که در آنها از ژل رویال استفاده شده و هنگام خرید ژل رویال اصل، بسیار حایز اهمیت است.
بدلایل متفاوت هنوز در بسیاری از کشورها از جمله ایران کیفیت سنجی ژل رویال ایرانی و ژل رویال خارجی مبتنی بر شاخص های آزمایشگاهی صورت نمی گیرد و در اغلب موارد خرید و فروش ژل رویال در بستر بازار سنتی و اطمینان از تولیدکننده انجام می شود.
در طی چند دهه اخیر که تولید و استقبال مصرف کنندگان از ژل رویال اصل افزایش یافته، متناسب با آن در بسیاری از کشورها تدوین استانداردهای ملی نیز توسعه یافته است.
آرژانتین اولین کشوری بود که در سال 1979 استاندارد ملی برای ژل رویال اصل تدوین کرد. سپس در سال 1984 بلغارستان، در سال 1996 لهستان، در سال 2000 ترکیه، در سال 2001 برزیل، در سال 2003 صربستان، در سال 2005 سوییس، در سال 2008 دو کشور ژاپن و چین، در سال 2012 در هند و در سال 2014 در کره جنوبی استاندارد ملی برای این محصول تبیین گردید.
اولین استاندارد ملی ژل رویال یا شاه انگبین در ایران با عنوان “ژل رویال-ویژگی ها” به شماره 18385 در یک هزار و سیصد و بیست و پنجمین اجلاس کمیته ملی استاندارد خوراک و فرآورده های کشاورزی مورخ 1393/03/31 مورد تصویب قرار گرفت.
گفتنی است اولین نگارش استاندارد بین المللی ژل رویال یا شاه انگبین در سال 2016 در سازمان بین المللی استاندارد (ISO) به تصویب رسید. در این استاندارد ژل رویال اصل یا شاه انگبین به دو نوع یک و نوع دو تقسیم شده است.
در تولید ژل رویال اصل نوع یک زنبورعسل تنها از منابع طبیعی همچون شهد و گرده گل تغذیه شده است و در تولید ژل رویال نوع دو تغذیه زنبورعسل با سایر منابع کربوهیدراتی و پروتئینی همچون شربت شکر انجام شده است و تمامی فاکتورها بصورت جداگانه برای هر کدام از این دو نوع به تصویب رسیده است.
در حال حاضر با بررسی و مقایسه ی استانداردها و مقادیر تعیین شده برای هر یک از فاکتورهای آزمایشگاهی ژل رویال یا شاه انگبین، می توان استاندارد ISO را -با وجود نواقص و کاستی هایی- بهترین معیار بین المللی و توافق جهانی از نظر کیفی دانست و در هنگام خرید ژل رویال اصل به آن توجه کرد.
جدول 1 – شاخص های شیمیایی ژل رویال در استانداردهای بین المللی و ملی کشورهای مختلف
| ویژگی | استاندارد | حدود ارائه شده |
| میزان رطوبت (%) | ایران ژاپن، ترکیه، هند بلغارستان چین کره جنوبی برزیل، آرژانتین، یونان لهستان، صربستان، سوپیس * ISO ** IHC | 70 – 57 68.5 – 62.5 67 – 62.5 67.5 – 62.5 68.5 – 65.6 70 – 60 حداکثر: 67 62.5-68.5 60-70 |
10-H2-DA (%) 10– هیدروکسی2–دسنوئیک اسید | ایران، ترکیه، سوئیس، ژاپن، کره جنوبی، هند، چین برزیل یونان ISO IHC | حداقل: 1.4 حداقل: 2 1-6 درصد حداقل: 1.4 حداقل: 1.4 |
| پروتئین (%) | برزیل، یونان چین ترکیه، کره جنوبی، ایران هند، آرژانتین ژاپن بلغارستان لهستان ISO IHC | حداقل: 10 حداقل: 11 11-14.5 11-15 12-15.5 15-17 13.5-20 11-18 9-18 |
| فروکتوز (%) | ISO IHC | 2-9 3-13 |
| گلوکوز (%) | ISO IHC برزیل | 2-9 4-8 حداکثر: 10 |
| ساکارز (%) | ISO IHC برزیل بلغارستان | حداکثر:3 (در نوع 1) حداکثر: 6 (در نوع 2) 2- 5/. حداکثر: 5 حداکثر: 4.5 |
| قند کل (%) | ISO IHC لهستان بلغارستان | 7-18 7-18 6.5-18 9-13 |
*- International Organization for Standardization **- International Honey Commission | ||
شاخص فیزیکی و حسی ژل رویال اصل
ارزیابی حسی یا آنالیز حسی و فیزیکی یکی از روش های علمی در تعیین کیفیت مواد غذایی مختلف از جمله ژل رویال یا شاه انگبین براساس حواس پنج گانه انسان می باشد. این روش اولین معیار تعیین کیفیت در خرید ژل رویال است که مورد ارزیابی قرار می گیرد.
براساس این روش، عطر، طعم، رنگ و میزان غلظت طبق یک روش علمی توسط ارزیاب ها مورد بررسی قرار می گیرد و می تواند در کیفیت و حتی تازگی یا شاه انگبین مورد استفاده قرار گیرد.
ژل رویال اصل به گرما، نور و هوا حساس است و تحت تاثیر این شرایط کیفیت آن کاهش می یابد. هیچ اطلاعات دقیقی در مورد تغییرات بیولوژیکی برای مصارف انسانی در طی ذخیره طولانی مدت نامناسب ژل رویال یا شاه انگبین وجود ندارد.
اما تغییرات مختلف فیزیکوشیمیایی همچون افزایش اسیدیته، تیره تر شدن رنگ، افزایش ویسکوزیته و پروتئین های نامحلول، کاهش اسیدآمینه های آزاد و کاهش آنزیم گلوکوزاکسیداز در طی نگهداری نامناسب ژل رویال یا شاه انگبین گزارش شده است.
هنگام خرید ژل رویال اصل به رنگ و بوی ژل رویال توجه کنید. ژل رویال ایرانی نسبت به ژل رویال خارجی سفیدتر و از طعم تند و تیزی برخوردار است.
شاخص های شیمیایی ژل رویال اصل
آب
آب یا میزان رطوبت ژل رویال، فراوان ترین ترکیب ژل رویال یا شاه انگبین است و در بررسی های مختلف میزان حداقلی و حداکثری آن 48 الی 73 درصد گزارش شده است. محتوای آب ژل رویال اصل یک معیار و ملاک بسیار مهم در تعیین کیفیت آن است و تعیین میزان آب همیشه یک بخش از فرایند آنالیز و کنترل کیفیت ژل رویال خام می باشد.
روش اندازه گیری در تعیین مقدار دقیق آب ژل رویال بسیار حائز اهمیت است و بدین جهت روش های مختلفی در آزمایشگاه ها از جمله خشک کردن تحت فشار در دماهای مختلف، روش انکسار سنجی با دستگاه رفراکتومتر و تیتراسیون کارل فیشر مورد استفاده قرار می گیرد.
در روش تیتراسیون کارل فیشر مبتنی بر تیتراسیون کلاسیک و براساس شیمی تجزیه ای شامل تیتراسیون حجمی و رنگی میزان آب ژل رویال اندازه گیری می شود و به جهت دقت، سرعت و سهولت بالا یکی از روش های دقیق در تعیین میزان رطوبت مواد مختلف از جمله ژل رویال است.
در اغلب نمونه های آزمون شده میزان آب ژل رویال تازه در رنج 60 الی 70 درصد گزارش شده و در استانداردهای ملی و بین المللی نیز رنج قابل قبول آب ژل رویال خام 60-70 درصد وزنی ارائه شده است ولی با این وجود ژل رویال اصل پایداری میکروبی قابل توجهی از خود نشان می دهد.
از آن جایی که یکی تقلب های رایج در فروش و خرید ژل رویال در کشورهایی نظیر چین و مالزی بالا بردن میزان رطوبت یا محتوای آب ژل رویال است و از این رو در برخی از نمونه ها حتی عمل فریز شدن یا یخ زدن ژل رویال یا شاه انگبین هم به تاخیر افتاده یا بصورت کامل اتفاق نمی افتد.
رطوبت ژل رویال اصل به طور ویژه تحت تاثیر میزان رطوبت محیط است.
میزان اسید چرب شاخص (10HDA)
10-هیدروکسی 2- دسنوئیک اسید که به اختصار 10HDA نامیده می شود، مهمترین اسید چرب ژل رویال و خواص ژل رویال است و اثرات مهم بیولوژیکی و فارماکولوژیکی ژل رویال اصل از جمله خواص ضدسرطانی و آنتی بیوتیکی به این ماده نسبت داده می شود.
10HDA از اسیدهای چرب غیراشباع است که منحصراً در ژل رویال یا شاه انگبین وجود دارد و غلظت آن به عنوان مهمترین معیار کیفیت سنجی ژل رویال یا شاه انگبین شناخته می شود. در بررسی های مختلف میزان 10HDA در ژل رویال خام حداقل 1 تا حداکثر 6.5 درصد اندازه گیری شده است.
براساس استانداردهای بین المللی از جمله ISO و IHC و استانداردهای ملی بسیاری از کشورها حداقل میزان قابل قبول این ماده در ژل رویال 1.4 درصد تعیین شده است.
میزان 10HDA ژل رویال اصل به منطقه و نوع تغذیه زنبورعسل به ویژه گرده گل به عنوان مهمترین ماده جیره غذایی زنبورعسل بستگی دارد.
کشورهایی مثل استرالیا، چین، ژاپن، برزیل و تایلند میزان حداقلی متفاوت نسبت به یکدیگر را بعنوان استاندارد در سیاست های تولید و فروش ژل رویال در نظر گرفته اند ولی در بیشتر موارد مشابه یا بسیار نزدیک بهم هستند.
سازمان استاندارد جهانی و کمیسیون بین المللی عسل حداقل میزان 1.4 درصد را برای این ماده در ژل رویال در نظر گرفته اند که این میزان با استاندارد های ملی برخی کشورها نظیر ژاپن، هند، سوییس، ترکیه، چین و کره جنوبی مطابقت دارد.
کشور برزیل با تعیین میزان 2.0 درصد بعنوان میزان حداقلی حضور 10HDA بالاترین و سخت گیرانه ترین استاندارد را در این زمینه داراست. میزان 10HDA ژل رویال اصل به روش های مختلفی همچون کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، کروماتوگرافی گازی (GC) و طیف سنج جرمی (GC/MS) اندازه گیری می شود.
در میان آن ها HPLC روش مرسوم تری است که دردستورالعمل آزمون اغلب استانداردهای ژل رویال یا شاه انگبین به جهت سهولت، حساسیت و دقت بالا کاربرد دارد.
اما بایستی توجه داشت که در صورت عدم رعایت احتیاطات و دقت لازم در هنگام اجرای دستگاه و انجام دستورالعمل دقیق روش آزمون میزان خطای آن بالا خواهد بود. در نتیجه انجام این آزمون در یک آزمایشگاه تخصصی و دقیق جهت صحت آزمون بسیار ضروری می باشد.
پروتئین ژل رویال
فراوان ترین جزء ترکیب ژل رویال اصل بعد از آب را پروتئین ها تشکیل می دهند، به نحوی که 17 الی 45 درصد وزن خشک و 10 الی 20 درصد وزن کل ژل رویال را شامل می شود.
اندازه گیری میزان پروتئین کل یکی از شاخص های مهم جهت تعیین کیفیت ژل رویال یا شاه انگبین است و در استانداردهای بین المللی و ملی کشورهای مختلف تقریبا محدوده متفاوتی برای این شاخص ارائه شده است.
به طور مثال در کمیسیون بین المللی عسل میزان حداقلی 9.0 درصد و میزان حداکثری 18.0 درصد، سازمان بین المللی استاندارد بازه ی 11.0 تا 18.0 درصد، برزیل و یونان حداقل 11 درصد و در ژاپن محدوده 15.5 -12 درصد برای محتوای پروتیین کل ژل رویال اصل ارائه شده است.
این اختلاف در مقدار قابل قبول ارائه شده تحت تاثیر منابع غذایی زنبورعسل و یا روش آزمون انجام شده در آزمایشگاه های مختلف قابل تفسیر است. اگرچه نتایج برخی از بررسی ها نشان می دهند که تغذیه زنبور عسل با مکمل های پروتئینی به میزان قابل توجهی بر میزان پروتئین کل ژل رویال تأثیر نمی گذارد.
کماکان انجام تحقیقات تکمیلی بیشتر جهت تعیین عوامل موثر بر میزان پروتئین کل ژل رویال و همچینن همسان سازی دستورالعمل ها و روش های آزمون جهت اندازه گیری دقیق این شاخص بسیار ضروری است.
طبق تحقیقات آزمایشگاهی میزان پروتئین کل در طول زمان و ذخیره سازی کاهش پیدا میکند. با در نظرگرفتن تمامی موارد به نظر میرسد تا حصول نتیجه بهتر با انجام آزمایشات فراگیر منطقه ای و ملی با دستورالعمل های یکسان، میزان حداقل پروتئین کل 10 درصد برای شاخص پروتئین در آزمون های تعیین کیفیت شاه انگبین صحیح تر است.
قندها
قندها بعد از پروتئین ها مهمترین ترکیب ژل رویال هستند و کمیت و اندازه گیری مقدار آنها از شاخص های مهم در بحث کنترل کیفیت محسوب می شود.
مخصوصا در موارد مشکوک به اضافه کردن شکر یا عسل به ژل رویال اندازه گیری این کمیت بسیار به ردیابی تقلب هنگام خرید ژل رویال اصل کمک میکند. فروکتوز، گلوکز و ساکارز و در برخی نمونه ها مالتوز و قندهای پنج کربنه قندهای اصلی در ژل رویال اصل هستند.
میزان قند کل و میزان هریک از قندهای مهم ژل رویال همچون فروکتوز، گلوکوز و ساکارز از شاخص های مهم استاندارد ژل رویال محسوب می شوند.
برخلاف عسل طبیعی و عسلک که روش های آزمون دقیقی جهت تعیین قندها ارائه شده است اما هیچ استاندارد یا دستور العمل ملی یا جهانی برای اندازه گیری دقیق میزان قندهای ژل رویال یا شاه انگبین به ویژه فروکتوز تعیین نشده است و طبق مقالات میزان 4.0 تا 8.0 را برای استاندارد پیشنهاد می شود.
بررسی ها نشان می دهد میزان ساکارز در نمونه های ژل رویال اصل تولید شده بصورت طبیعی و بدون تغذیه ی جانبی، میانگین عددی 1.6 را نشان می دهد و باید در خرید ژل رویال به آن توجه کنید.
میزان ساکارز مشخصا در نمونه های ژل رویالی که با شربت شکر و گرده گل تغذیه شده اند بیشتر است و بازه ی 0.0 تا 9.3 درصد برای این نوع تولید ثبت شده که میانگین در این نمونه ها 2.9 درصد است.
اندازه گیری ها و بررسی های آزمایشگاهی روی غالب نمونه های موجود در بازار نشان میدهد که این زنبورستان در هنگام تولید توسط زنبورداران تغذیه شده اند چرا که زنبورداران معتقد هستند تغذیه زنبور با شربت شکر در کیفیت ژل رویال تاثیری ندارد و باعث تحریک زنبور به تولید بیشتر این ماده می شود.
گفتنی است کشور برزیل میزان حداکثری 5.0 درصد، بلغارستان 4.5 درصد و سازمان ایزو میزان 3.0 درصد را بعنوان حد بالای ساکاروز موجود در ژل رویال اصل در نظر گرفته اند که در هنگام خرید ژل رویال اصل باید به آن توجه کرد.
پیشنهاد مطالعه:
فیوروزین
فیوروزین[1] ، ترکیبی است که در مراحل اولیه واکنش میلارد[2] (واکنش های شیمیایی بین لیپیدها و پروتئین ها) تولید می شود و نشانگر خوبی از طراوت و تازگی ژل رویال اصل است که می تواند برای تشخیص عملیات حرارتی یا ذخیره طولانی مدت نمونه های ژل رویال مورد استفاده قرار گیرد.
تعیین میزان دقیق فیوروزین ژل رویال اصل توسط روش LC-MS اندازه گیری می شود. این روش تحلیلی جدید دارای مزایای زیادی نظیر دقت و حساسیت بالا و سریع بودن است. علاوه بر این، در این روش اتلاف وقت و صرف زمان و هزینه ی زیاد در روش معمول HPLC-UV در مرحله ی خالص سازی SPE جلوگیری می کند.
در یک تحقیق در کشور فرانسه روی 55 نمونه ژل رویال تازه، تاثیر درجه حرارت در زمان ذخیره سازی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ده مورد از آنها بلافاصله پس از برداشت از سلول پیوند حاوی محتوای فیوروزین در حدود 20.1 میلی گرم در 100 گرم پروتئین بودند.
این میزان مشخص از فیوروزین هنگامی که ژل رویال اصل 9 ماه در دمای 18 سانتیگراد نگهداری شد، پایدار ماند در حالی که افزایش اندکی در نمونه هایی که دمای ذخیره سازی 2+/ 5+ سانتیگراد نگهداری شدند، مشاهده شد که میزان افزایش تا 61.3 میلی گرم در 100 گرم پروتئین گزارش شده است.
نتیجه ی تجزیه و تحلیل 27 نمونه ی ژل رویال تجاری، پس از 9 ماه ذخیره سازی در دمای 2+/ 5+، میزان بالاتر فوروزین تا 219.9 میلی گرم در 100 گرم پروتئین با میانگین 1/97 میلی گرم در 100 گرم پروتئین را نشان داد.
این نتایج تأکید می کند که فیوروزین یک نشانگر مناسب برای ارزیابی کیفیت شرایط نگهداری و تازگی ژل رویال اصل است و میزان استاندارد در نظر گرفته شده برای فاکتور فیوروزین میزان 37.1 تا 113.3 میلی گرم در 100 گرم پروتئین است که در هنگام خرید ژل رویال باید توجه کرد.
[1] Furosine
[2] Maillard Reactions
شاخص تازگی ژل رویال یا شاه انگبین
ژل رویال یا شاه انگبین بر خلاف عسل طبیعی، فساد پذیری بالایی دارد و در اثر فعالیت باکتری و قارچ ها و یا تحت تاثیر دما، گرما، نور و نگهداری غیراصولی کیفیت و خواص دارویی آن به طور محسوسی کاهش می یابد و در صورت تداوم این شرایط امکان فاسد شدن ژل رویال نیز وجود دارد.
شناسایی و تعیین شاخص هایی که بتواند در تعیین تازگی ژل رویال اصل مورد استفاده قرار بگیرد بسیار حائز اهمیت است. تحقیقات متعددی ثابت نموده است که نگهداری طولانی مدت ژل رویال یا شاه انگبین در دمای بالا منجر به کاهش محسوس فعالیت بیولوژیکی ژل رویال می شود و این نتیجه حاصل می شود که کیفیت و فعالیت بیولوژیکی ژل رویال اصل ارتباط مستقیمی با تازگی ژل رویال دارد.
این روزها شناسایی یک نشانگر برای اندازه گیری تازگی ژل رویال توجه زیادی را از طرف محققان به خود جلب کرده است.
شاخص های متعددی همچون پروتئین های اصلی ژل رویال (mrjp1,4,5)، هیدروکسی متیل فورفورال (HMF)، فیوریزین و ان- کربوکسیل متیل- لیزین (cml) در تحقیقات مختلف به عنوان شاخص تازگی ژل رویال یا شاه انگبین معرفی شده است.
اگرچه اسید چرب 10HDA یک معیار کیفی مهم در ژل رویال است اما شاخص خوبی برای تعیین تازگی ژل رویال نیست، چون پایداری بالایی در دمایی اتاق دارد، به نحوی که در یک تحقیق مشخص شد که به مدت یک هفته در دمای 40 درجه سانتی گراد و بیش از یک سال در دمای اتاق پایداری دارد.
علی رغم وجود چندین معیار برای تعیین میزان تازگی ژل رویال اصل تاکنون هیچ روشی به عنوان روش مرجع استاندارد برای تازگی ژل رویال یا شاه انگبین معرفی نشده است.
برای تعیین و تبیین کمینه یا بازه ی استاندارد برای معیارهای تازگی ژل رویال در هنگام خرید ژل رویال نیاز به تحقیقات بیشتری بر روی نمونه های مختلف ژل رویال (شاه انگبین) می باشد که توسط نژاد های متفاوت زنبور، شرایط جغرافیایی گوناگون و فصول برداشت متفاوت تولید باشند.
جمع بندی، نتایج و بحث
پیشرفت صنعت زنبورداری کشور، ارتقا سطح سلامت جامعه و ارتقا کیفیت محصولات زنبور عسل ناخواسته بصورت ویژه ای ما را به سمت عملکرد دقیق و علمی تر در حوزه علوم آزمایشگاهی و تجهیزات کیفیت سنجی ژل رویال (شاه انگبین) می برد.
این مسئله که امروز در کشور آزمایشگاه های زیادی با عناوین و صفاتی نظیر آزمایشگاه تخصصی زنبور عسل در کشور فعالیت دارند ولی هنوز قادر به آنالیز اولیه و کیفیت سنجی مطلوب ژل رویال اصل نیستند یکی از مشکلات بزرگ در این صنعت است.
غالب مبادلات تجاری خرد و کلان در حوزه ی خرید ژل رویال در ایران امروز بر حسب اعتماد و معیارهایی از این دست در حال انجام است.
این رویه ی نادرست برای صنعت زنبورداری کشور با بیش از 10 میلیون کلنی یک نقص بزرگ محسوب می شود.
مشکلات زیادی نظیر اجازه ورود و تسلط به ژل رویال چینی در بازار ایران داده است که حتی علاوه بر پایین بودن کیفیت و نداشتن استانداردهای حداقلی گاهاً دچار مشکلات میکروبی و سلامت هم هستند و باید در خرید ژل رویال اصل به این نکته توجه کرد.
ارائه یک استاندارد ملی دقیق علمی که علاوه بر انطباق با استانداردهای بین المللی مبتنی بر شاخص های فیزیکوشیمیایی ژل رویال ایرانی (شاه انگبین) باشد یکی از ضروریات اصلی صنعت زنبورداری کشور است.
تا علاوه بر رعایت حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان؛ بسترهای لازم برای صادرات ژل رویال ایرانی (شاه انگبین) را در سال های آتی فراهم نماید. از دیگر چالش های این بخش می توان به نبود تحقیقات پایه در زمینه آنالیزهای فیزیکوشیمیایی ژل رویال اصل تولیدی در زنبورستان های کشور جهت تعیین کیفیت و بازه ی قابل قبول هریک از شاخص های مهم و عدم تخصص و تجربه کافی بخش آزمایشگاهی صنایع غذایی جهت انجام صحیح آزمون های تعیین کیفیت ژل رویال اصل اشاره نمود.
در هر صورت استانداردسازی و تحقیقات علمی در زمینه شناسایی شاخص های فیزیکوشیمیایی و تعیین ارزش هریک از شاخص ها در دنیا با پیشرفت زیادی در حال انجام است و با توسعه تولید ژل رویال (شاه انگبین) در ایران به عنوان یکی از قطب های صنعت زنبورداری دنیا لزوم جدی تر پرداخت به این بخش و رفع موانع و چالش ها یکی از الزامات جهش تولید در حوزه ژل رویال ایرانی می باشد.
امید است با جدیت بیشتر سازمان های متولی و مطالبه گری تولیدکنندگان ژل رویال (شاه انگبین) در سراسر کشور زمینه های ارتقا روش های کیفیت سنجی ژل رویال اصل در هنگام خرید ژل رویال به عنوان یکی از با ارزش ترین محصولات غذایی سبد سلامت خانوار ایرانی فراهم گردد.
نویسندگان
محمد رسول رسولی منش
بهزاد رفاهی
سوالات مهم و پر تکرار شما پیرامون سوال " کیفیت سنجی ژل رویال اصل "
رویال ژل چیه؟
ژل رویال تازه (شاه انگبین) ماده ای ژلاتینی به رنگ سفید تا زرد روشن و دارای مزه ترش و به شدت اسیدی است که که توسط غدد هیپوفارنژیال و آرواره ای زنبوران عسل کارگر در سنین جوانی تولید می شود.
ژل رویال اصل به جهت غنی بودن از طیف وسیعی از درشت مغذی ها همچون پروتئین ها، چربی، کربوهیدرات ها، آمینواسیدهای آزاد، مواد معدنی و ترکیبات پلی فنولی اثرات تغذیه ای و دارویی بالایی در تحقیقات علمی برای آن گزارش می شود.
ژل رویال چه ویژگی هایی دارد؟
ژل رویال تازه ماده ای ژلاتینی، تا حدودی چسبناک با چگالی 1.1 گرم بر میلی لیتر به رنگ سفید، لیمویی تا زرد روشن است. طعم ترش و شیرین، بوی تند و نسبتا زننده و اسیدی (pH: 3.5-4.5) از دیگر ویژگی های ارگانولپتیک ژل رویال اصل است.
ژل رویال اصل چه رنگی می باشد؟
رنگ ژل رویال تازه برداشت شده تحت تاثیر تغذیه زنبورعسل از جمله شهد و گرده ورودی و تغذیه تکمیلی کلنی است و می تواند از رنگ سفید روشن تا کرم و زرد روشن متغییر باشد. مشاهدات نشان میدهد که رنگ ژل رویال ایرانی نسبت به ژل رویال خارجی روشن یا سفید تر و از طعم تند و تیزتری برخوردار است.
آیا ژل رویال تقلبی هم در بازار وجود دارد؟
بله، متأسفانه در برخی موارد ژل رویال تقلبی یا با کیفیت پایین در بازار موجود است. این محصولات ممکن است حاوی افزودنی های شیمیایی، مواد نگهدارنده یا حتی محصولات دیگر به جای ژل رویال باشند. به همین دلیل، مهم است که از منابع معتبر خرید کنید.
آیا استفاده از آزمایشگاه‌های تخصصی برای تست کیفیت ژل رویال لازم است؟
اگر به دنبال اطمینان کامل از کیفیت ژل رویال هستید، آزمایشگاه های تخصصی می‌توانند به بررسی ترکیبات شیمیایی، میزان 10HDA و عدم وجود مواد مضر کمک کنند. این روش دقیق ترین راه برای اطمینان از خلوص و کیفیت محصول است.
مطالب پر بازدید عسل فروردین
بهترین طریقه مصرف گرده نخل خرما بصورت دارویی و 5 نکته مهم
بهترین روش مصرف جینسینگ بصورت کامل و علمی 8 نکته مهم
7 دستور راحت و سریع برای طرز تهیه سکنجبین خانگی
ژل رویال و بارداری، شیردهی و قاعدگی و 12 سوال کلیدی
بهترین طریقه مصرف ژل رویال برای اهداف دارویی و تقویتی
خواص شلغم و عسل برای سرماخوردگی و 5 روش تهیه آن
درمان سریع گرفتگی صدا | 14 روش خانگی رفع گرفتگی صدا
42 پاسخ
بهترین مقاله ای که درباره ژل رویال خوندم مقاله شما بود ممنون
درود بر شما
نهایت لطف و توجه شماست
کیفیت سنجی ژل رویال اصل خیلی کامل توضیح دادین ! ممنون بابت توضیح خوبتون
راستی آخر من نفهمیدم ژله رویال اصله یا رویال ژل اصل یا رویال ژله اصل !!!
چطور باید Jelly Royal رو بنویسیم !!!!؟
کلمه اصلی ژل رویال اصل است
ولی شما میتوانید ژله رویال اصل یا رویال ژل یا رویال ژله هم بنویسید ! مشکلی ندارن چه از لحاظ معنا چه تلفظ چه هرچیز دیگه ای.
ژل رویال اصل یکی از معجزه آسا ترین داروهایی بود که در بارداری خوردم و نتیجشو دیدم !
اینکه ژل رویال اصل رو پیدا کنین مسئله ی مهمیه که با آشنا شدن با سایت عسل فرودین این مشکل به کلی برام حل شد !
خواهش میکنم
امیدوارم لذت برده باشین از خریدتون
ایران هم استانداری برای ژل رویال داره ؟ یا هیچ سند علمی و قانونی که بشه بهش رفرنس داد برای تعیین کیفیت ژل رویال
استفاده کردیم
باعث افتخار ماست
آقا عالی
جالب و کاربردی
سپاس از توجه و همراهی شما
استفاده کردیم، ممنونم از شما
درود بر شما
خدا رو شکر باعث افتخار بنده و مجموعه س
درود بر شما ، سپاس از توجه و همراهی
بیش از ده تا مطلب خوندم تا یه مطلب کامل پیدا کنم در مورد نحوه کیفیت سنجی ژل رویال ، واقعا ممنونم.
در ضمن بنده زنبوردارم و تولید کننده ژل رویال خالص اگر مایل بودید در خدمتم
سپاس از توجه و همراهی شما
برای همکاری و هماهنگی می تونید با این شماره تماس بگیرید
09120450355
مطالب بسیارجالب-علمی ومفید وقابل درک برای هرسطح علمی.پوفق باشید.اگر قبمت ژله رو برایم ارسال کنید واینکه ازکجا میشه خرید ممنون میشم.
سلام و احترام
یک بخش فروشگاهی تخصصی در منوی بالای سایت قرار داره برای خرید ژل رویال که تماما مربوط به ویژگی های ژل رویال و خرید این ماده ی ارزشمند است
سلام و خسته نباشید خدمت شما
خیلی از مطالب شما در مورد ژل رویال استفاده کردم و فقط خواستم تشکری کرده باشم
ممنونم بابت اطلاعات خوبی که در اختیار مردم گذاشتید.
سلام و احترام
سپاس از توجه و همراهی شما
سلام بزرگوار
ممنون از اطلاعات جامع و کامل لطف کنید بگید که سوزش گلو که بر اثر خوردن عسل ژل رویال بوجود میاد نشانه چیه؟ با سپاس
سلام و عرض ادب
من برای درمان خواهرم ژل تهیه کردم و تاثیرش رو دیدم
ممنون بابت محصولات بی نظیر و اطلاعات مفیدتون?
سلام و احترام
به امید سلامتی شما و خانواده
ممنون که این خبر خوب رو با ما هم به اشتراک گذاشتید
این ماده بی نظیر در درمان بیماری های عصبی و سرطان که تاثیر دارد باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد
سلام و احترام
در مورد بیماری های عصبی و سرطان بصورت تخصصی در سایت پرداختیم و تمام نکات مربوط به درمان با ژل رویال رو توضیح دادیم
به امید سلامتی روز افزون برای شما و خانواده
من خودم به شخص از مصرف ژل رویال راضی بودم و این ماده رو می توان معجزه زنبور عسل نامید
سلام و احترام
همینطوره قربان، خدا رو شکر که از ژل رویال و تاثیراتش راضی بودید
تشکر از مطالب مفیدتون
ولی متاسفانه تقلب در این ماده هم بسیار است و به سختی می توان به هر کسی اعتماد کرد
سلام و احترام
در یک مقاله بصورت تخصصی به تعیین اصالت ژل رویال و نکات کیفیت سنجی در هنگام خرید ژل رویال پرداختیم، مطالعه بفرمایید قول میدم راه گشا باشه
میزان استاندارد برداشت ژل رویال از یک کندو چه میزان است؟
سلام و احترام
میزان برداشت ژل رویال از هر کندو رد بازه ی زمانی دو تا سه روزه با توجه به تعداد تیرک ها و میزان پذیرش از طرف زنبورهای پرستار متفاوت هستش ولی در یک مطلب کامل به این موضوع پرداختیم می تویند مطالعه بفرمایید ، امید که راه گشا باشه
بسیار عالی
آیا در درمان استرس مفید است ؟ و تاثیر دارد؟
سلام و احترام
ژل رویال بعنوان غنی ترین ماده بیولوژیک جهان میتونه به اعصاب شما یک تعادل و بالانس بده و با تنظیم غدد درون ریز بدن و در نتیجه هورمون ها شما رو در بهترین حالت خودتون قرار بده.در ژل رویال مقداری هورمون تستسترون هست و از طرفی مصرف ژل رویال محرک تولید این هورمون در بدن میشه که به شما شادابی و تمرکز بیشتری میده
ژل رویال قابل اطمینان و اصل رو از کجا می شه تهیه کرد
سلام و احترام
بهترین توصیه ی ما از تولید کننده و زنبورداران متعهد هستش که میتونه ژل رویال ایرانی درجه یک رو رد اختیار ما قرار بده
سلام و عرض ادب
ژل رویالی که برای بارداری باید استفاده بشه چه ویژگی هایی باید داشته باشه ، چند جا مطالعه کردم که خیلی موثره
ممنونم
سلام و احترام
ژل رویالی که برای بارداری استفاده میشه باید از میزان ماده موثره ی حداقلی 2 برخوردار باشه ترجیحا ارگانیک باشه. روزانه حداقل باید 3000 میلی گرم و حداکثر 7000 میلی گرم به مدت 8 هفته صبح ناشتا استفاده بشه
به امید سلامتی و بهروزی شما
در مورد ویژگی های ظاهری ژل رویال ایرانی بیشتر توضیح بدید لطفا
سلام و احترام ،
ژل رویال ایرانی نسبت به ژل رویال های خارجی هنگام برداشت رنگ روشن تری داره و طعم تیز و تند اون بیشتر حس میشه ولی همین نشانه ها با توجه به منطقه ی تولید در کشور و نوع پوشش گیاهی میتونه تغییر کنه ولی در حالت کلی این دو خصیصه بیشتر دیده میشه با توجه به تجربه ی ما در مجموعه ی عسل فروردین
یکی از کاملترین و بهترین مقالاتی که در مورد ژل رویال خوندم از جناب مهندس رفاهی و جناب رسولی تشکر می کنم
خدا قوت
سلام و ارادت
سپاس از توجه و همراهی شما گرامی